There are currently 87 responses to “Kabir Azabı-Prof. Mehmet Okuyan”

Why not let us know what you think by adding your own comment! Your opinion is as valid as anyone elses, so come on... let us know what you think.

1. 1 On Aralık 9th, 2010, osman karavelioğulları said:

   prof.dr mehmet okuyan hocanın kabir azı ile ilgili
   kitabı bulamadım nereden temin edebilirim burdurdan selamlar

   posted on Aralık 9th, 2010 at 13:52

2. 2 On Aralık 10th, 2010, admin said:

   Internet üzerinden araştırabilirsiniz.
   Samsun Ondokuz Mayıs Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi’den konu hakkında bilgi alabilirsiniz.
   http://www2.omu.edu.tr/akademikper.asp?id=876

   posted on Aralık 10th, 2010 at 12:17

3. 3 On Nisan 26th, 2011, halil arık said:

   hocamızın hilal tv de konuşmalarını ilgi ile takib ediyorum.çok değişik bir dil kullanıyor.yeni yorumlar getiriyorkitablarından birer adet göndermesin mümkünmü acaba selam ve saygılar

   posted on Nisan 26th, 2011 at 04:13

4. 4 On Nisan 28th, 2011, admin said:

   Mehmet Okuyan, 19 Mayıs Üniversitesi, İlahiyat Fakültesi’nde. Bu adresten mail yoluyla iletişime geçebilirsiniz.

   posted on Nisan 28th, 2011 at 01:23

5. 5 On Mayıs 13th, 2011, alimuaviye ömeroğlu said:

   prof.mehmet okuyan..kabir azabı bu ümmetin münafıklarına vardır.inanmazsan ölünce görürsün..ben inanıyorum..kabir azabının varlığı ile çok sahih hadis var birini yazayım..”bu kabirlerde yatanlar muhakkak azab olunmaktadırlar.hemde (onlar nazarında)büyük bir şeyden dolayı azab olunmuyorlar.evet onların işlediği şeylerin günahı(aslında)büyüktür.şöyleki:-onlardan biri koğuculuk ederdi.diğeri ise idrar yaparken sidik(sıçramasından)korunmazdı.”buhari.1/61….

   posted on Mayıs 13th, 2011 at 16:11

6. 6 On Mayıs 18th, 2011, erol morina said:

   selam aleykum hocam ben kosovadan erol morina kabir hazabiyla olan o kitabi kosovada nasil temin edebiliriz/

   posted on Mayıs 18th, 2011 at 08:09

7. 7 On Haziran 11th, 2011, fatma said:

   selmün aleyküm hocam sizi daha yeni buldum beynimdeki sorulara cevap oldunuz allah razı olsun

   posted on Haziran 11th, 2011 at 11:30

8. 8 On Temmuz 6th, 2011, erol morina said:

   selam aleykum hocam

   posted on Temmuz 6th, 2011 at 04:23

9. 9 On Temmuz 7th, 2011, admin said:

   a.s.

   posted on Temmuz 7th, 2011 at 03:16

10. 10 On Ağustos 9th, 2011, mustafa said:

    Selamunaleyk. Hocam kabir azabıyla ilgili rivayetlerin sağlam olmadığını belirtiyorsunuz ama sizin delil olarak öne sürdüğünüz “Biz, onlardan önce nice nesilleri helak ettik. Sen, onlardan herhangi birinden (bir varlık işareti) hissediyor veya onlara ait cılız birses işitiyor musun?” ayeti kerimesinin sizin görüşünüzü desteklediği söylenemez.

    posted on Ağustos 9th, 2011 at 08:06

11. 11 On Ağustos 9th, 2011, admin said:

    Merhaba,
    Meryem, 98-Biz onlardan önce nice nesilleri helâk ettik. Onlardan hiçbirini hissediyor yahut onların bir fısıltısını olsun işitiyor musun?

    Kur’an’da bir konu ele alınırken eğer konu bir hakikat ise açık-net ifade edilir. Zorlama ve çıkarma anlamlara fırsat vermez. Ayette verilmek istenen mesaj, ölen birileri hakkında geri dönüşün ve canlılığın söz konusu olmadığı yönündedir. Ayet kabir azabına dair işaretlerini de silme yönünde bir mesaj vermektedir.
    Saygılar
    ErdemYolu

    posted on Ağustos 9th, 2011 at 15:05

12. 12 On Eylül 3rd, 2011, mustafa said:

    Sitenizdeki “indirilebilir çalışmalar” kısmında “Ebu Hureyre Gerçeği” adlı çalışmayı okuyunca dehşete kapıldım. Yüzlerce alim bu kadar güvenilmez! olan bir kişiden nasıl olur da hadis aktarır. O zaman tüm mezhep imamları, muhaddisler çok cahil! güvenilmez! öyle mi. Allah C.C. iftira atanlara lanet etsin. Bu konuda yorumunuzu bekliyorum.

    posted on Eylül 3rd, 2011 at 06:17

13. 13 On Eylül 5th, 2011, admin said:

    Size bu konuda yapılmış ciddi, yanlı olmayan, bilimsel ölçütlerle yapılmış kaynakları, çalışmaları, siyer ve hadis kitaplarını incelemenizi salık veririz. Bunlara ulaşılamıyorsa doktora tezleri ciddi çalışmalarıdır, genellikle ciddi bilimsel kurulların denetiminden geçerler. Ebu Hureyre hakkındaki eleştiriler ta başlangıçta Resulün vefatından kısa bir süre sonra Hz. Aişe validemiz tarafından başlamış, Hz. Ömer döneminde resmi tedbir uygulamasına gidilmiştir. Sakince olayı anlamaya çalışmak lazım. Müslümanlar yalnızca Allah’a taparlar. İnsanlar kusurlardan, hatalardan, yanlışlardan ari değildirler.
    Saygılar
    ErdemYolu

    posted on Eylül 5th, 2011 at 15:43

14. 14 On Eylül 6th, 2011, ercet said:

    Kesinlikle Kuranın sözü dinlenmelidir.Bir bilimler manzumesi olan kitabımıza göre(Mantıksal düşünce ile)eğer kabir azabı var ise bile çok basit sorgulamalar ile bu azplardan kurtulmak en hafifinden Mübarek Kuranı ciddiye almamaktır.

    posted on Eylül 6th, 2011 at 10:28

15. 15 On Aralık 20th, 2011, Metin Yılmaz said:

    Sayın profesör,
    Kabir azabı haktır ve bunda da Ehl-i Sünnet ulemasının icmaı vardır. İcmayı yalanlamak bilittifak küfürdür. Şimdi size bu konudaki bazı ayet ve hadislerden bazı delillerin yer aldığı web sayfasını veriyoruz. http://www.islam-tr.net/tevhid/11508-kabir-azabi-suali-daralmasi-haktir-hadisler-mutevatirdir.html
    İşte bu sayfada yazıalanları lütfen yanlış ve uydurma ise, bir reddiye ile belirtiniz. Ama, reddiyenizin desteğini şaibeli (İbn-i cezviyye, hayri Kırbaşoğlu v.s. gibi) isimlerle değil, muteber din alimleriyle yapınız.

    posted on Aralık 20th, 2011 at 14:36

16. 16 On Aralık 21st, 2011, admin said:

    Yazarın cevabı için aşağıdaki eserini okuyunuz veya konuşmaları izleyiniz.
    Kur’an-ı Kerim’e Göre Kabir Azabı Var Mı?
    http://www.tumkitaplar.com/kitap/index.pl?kitap=135184

    Kabir Azabı (Farklı Bir Yorum)
    http://www.youtube.com/watch?v=P54NWlfItMA
    http://www.youtube.com/watch?v=tl7NUna_qz4
    http://www.youtube.com/watch?v=yL5VhHNPWdo&feature=related

    posted on Aralık 21st, 2011 at 12:23

17. 17 On Ocak 29th, 2012, kemal değirmenci said:

    sayın Prf.Dr. Mehmet Okuyan,
    değindiğiniz bütün konulardaki yapmış olduğunuz açıklamalarınız yıllardır kafamızda biriken soru işaretlerine tamamen birer cevaptır. açıklamalarınızdan dolayı sizleri tebrik ediyor, ufkunuzun ve yolunuzun açık olmasını diliyor, sizin gibi insanların sayılarının artmasını Allah’tan temenni ediyorum. ALlah’a emanet olun,
    Saygılarımla…

    posted on Ocak 29th, 2012 at 12:54

18. 18 On Şubat 9th, 2012, AYI SAPRi said:

    hayri kirbasoglu… bu adami da taniyorum! siraci bozaci hikayesi.

    posted on Şubat 9th, 2012 at 14:23

19. 19 On Şubat 16th, 2012, ismail said:

    hocam allah sizden razı olsun inanın güneşin doğmasıyla gecenin ortadan kalkması gibi oldu dünyam aydınlandı bu zamana kadar çevirilerin bir
    analşılmaz olduğu şu ortamda birbirine girdiği şu ortamda 3 veya 4 kişi sayesinde aydınlandım rabbim sayınızı artırsın samimi bir biçimde ensarla muhacirin durumuna döndersin rabbim

    posted on Şubat 16th, 2012 at 17:52

20. 20 On Mart 7th, 2012, rusen said:

    hocam 23 yaşındayım ama bu yaşıma kadar dinimi hep yanlış tanıttılar kurandan başka her kitabı öneriyorlar dı ama şimdi kuranla tanıştım ve okudukca rabbimi ve dünyada yaşam sebebimizi öğrendim inşallah dini bize öğretenlerin sayısı coğalır diya ümit ediyorum…

    posted on Mart 7th, 2012 at 07:32

21. 21 On Mayıs 16th, 2012, özgür özkan said:

    13 veya 14 yaşımdayken, cami önünde satılan bir kitap almıştım. Adını vermeyeceğim; ancak ölüm sonrası ile ilgili bir kitaptı.
    Kitabı yazan amcalar zannedersiniz defalarca ölüp geri gelmişler. Can çıkarken çekilecek acının ölçüsüne kadar yazmışlardı. Bu kitap çok popülerdi bu arada…
    En önemli bölüm kabir hayatıydı kitapta, anlata anlata bitirememişler; kitap 400 sayfa civarındaydı.
    Kabir hakkında çizilen manzaralar ise korkunç ötesi, Tarantino’ya tavsiye ederim, ilham kaynağı olur.
    Aylarca geceleri uyuyamadığımı hatırlıyorum. İşte sonuç bu. Tuvalete gidemiyordum geceleri korkudan.
    İşte psikolojik bir gerçek: İnsan baş edemeyeceği gerçekten kaçar. Sonunda ben de öyle yaptım. 20’li yaşlarım ibadetten kilometrelerce uzakta geçti.
    Sonunda Kuran’ı baştan sona okuduğumda ne göreyim, bu amcaların yazdıklarından eser yok. Tamamen bir sevgi ve çağrı kitabı. Ayetler yalın ve sımsıcak.
    Cehennemle ilgili tasvirlerde ayrıntıya girilmemiş. Büyük ihtimalle, dünyevi mevhumlarla algılayamayacağımız şeyler olduğu ve detayını bilmenin bize bir faydası olmadığı için Allah bunları çok detayıyla anlatmamış bizlere.
    Bir arkadaşımız demiş ya “bütün alimler cahil miydi” diye, bence evet, küçük bir kısmı müstesna olmak üzere, alimlerinkinden büyük mezalim görmemiştir İslâm.
    Asıl alim, vırt, zırt beşerin eteğine sığınıp Allah’a iftira edenlere lânet olsun.
    “Onlara: Allah’ın indirdiğine uyun, denildiği zaman onlar, “Hayır! Biz atalarımızı üzerinde bulduğumuz yola uyarız” dediler. Ya ataları bir şey anlamamış, doğruyu da bulamamış idiyseler?” (Bakara 170)

    posted on Mayıs 16th, 2012 at 18:42

22. 22 On Mayıs 18th, 2012, erkan said:

    Hocam Allah razı olsun.
    Hesap yeri mahşer yeridir kabir azabı yoktur tespitinize katılıyorum . Kaynağımızın kuranı kerim olduğuna göre kurandada kabir azabıyla ilgili bir bildirim bulunmamaktadır. Bu doğrultuda Allahdan başka gaybı kimse bilemediğine göre neden bu kabir azabına insanlar takılıyor yok kardeşim kabir azabı azap cehennemde . Allah ilmimizi artırsın

    posted on Mayıs 18th, 2012 at 04:44

23. 23 On Haziran 13th, 2012, Emre Özkan said:

    İbnul Cevzi kimdir, mezhebi nedir ve gerçekten kabir rivayetlerine uydurma mı demektedir, kaynak gösterilen kitabı tercüme edildi mi? (YDÜ İlahiyat 1)

    posted on Haziran 13th, 2012 at 11:20

24. 24 On Haziran 14th, 2012, admin said:

    TÜRKİYE DİYANET VAKFI, İSLAM ANSİKLOPEDİSİ
    İBNÜ’L-CEVZÎ KİMDİR?

    İBNÜ’L-CEVZÎ, EBÜL-FEREC

    Ebül-Ferec Cemâlüddîn Abdurrahmân b. Aiî b. Muhammed el-Bagdâdî (ö. 597/1201)
    İslâmî ilimlerin hemen her dalındaki çalışmalarıyla tanınan Hanbelî âlimi.
    510 (1116) yılı civarında Bağdat’ta doğ¬du. Soyu Hz. Ebû Bekir’e dayanır. Dedelerinden Ca’fer b. Abdullah el-Cevzî’ye nisbetle İbnü’l-Cevzî diye tanındı. Üç yaşında iken babası vefat ettiğinden amcasının himayesinde büyüdü. Babasından kalan servet sayesinde kimseye muhtaç olma¬dan öğrenimini sürdürdü. Amcası tara¬fından İbn Nasır es-Selâmrnin ders hal¬kasına dahil edildi ve ondan tarih, hadis ve ahlâk ilimlerini okudu. Ebü’l-Kâsım Hi-betullah b. Husayn eş-Şeybânî, Mevhûb b. Ahmed el-Cevâlîki, İbnü’t-Taber Ebü’l-Kâsım Hibetullah b. Ahmed el-Harirî, İbnü’z-Zâgünî ve Abdülvehhâb el-Enmâtî gibi ilim adamlarının da aralarında bulundu¬ğu seksenden fazla âlimden ilim tahsil et¬ti. Hocası İbnü’z-Zâgûnî’nin vefatından (527/1132) sonra onun yerine geçerek Mansûr Camii’nde vaaz etmeye ve daha sonra halife ile vezirlerin yanı sıra fakihlerin de katıldığı meclislerde ilmî konuş¬malar yapmaya başladı. 553(1158) yılın¬daki hac yolculuğu dışında Bağdat’tan pek ayrılmadı. 12 Ramazan597 (16 Haziran 1201) tarihinde vefat etti ve Bâbü Harb Kabris-tanı’nda bulunan Ahmed b. Hanbel’in me-zarının yanına defnedildi.
    İbnü’l-Cevzî tarih, biyografi, hadis, tef¬sir ve akaid alanlarında eser telif etmiş, aynı zamanda çok sayıda öğrenci yetiştir¬miştir. Talha b. Muzaffer es-Sa’lebî, kendi oğlu Yûsuf ve torunu Sıbt İbnü’l-Cevzî, İb-nü’d-Dübeysî, İbnü’l-Katîî. İbnü’n-Neccâr el-Bağdâdî, Abdüllatîf el-Harrânî ve Muvaffakuddin İbn Kudâme onun meşhur öğrencilerindendir. Eserlerinin incelenmesinden anlaşıldığına göre felsefe ve din¬ler tarihi konularında da eleştiri yapabi¬lecek seviyede bir kültüre sahipti. Usûl-i fıkıh âlimleri arasında da gösterilen İbnü’i-Cevzî’ye göre kıyas hiçbir zaman sa¬hih hadisin önüne geçirilemez. Fakih ola¬bilmek için bütün İslâmî ilimleri bilmek. ayrıca İslâm ahlâkına da bağlı olmak ge¬rekir. Fıkıhta Ahmed b. Hanbel’in mez¬hebini benimsemekle birlikte onu aynen taklit etmemiş, fıkhî hükümlerin delille¬rini araştırıp ona göre hareket etmeyi ge¬rekli görmüştür. Nitekim bazı me¬selelerde Ahmed b. Hanbel’e muhalif gö-rüşlere sahip olduğu bilinmektedir. Bu sebeple İbnü’l-Cevzinin taassup derecesinde bir Hanbe¬lî olduğu yolundaki iddia pek isabetli gö¬rünmemektedir.
    Onun ilmî şahsiyetinde dilciliği de önem¬li bir yer tutar. Devrinin dil âlimi Ebû Man-sûr Mevhûb b. Ahmed el-Cevâlîkî’den Arap dili ve edebiyatı öğrenimi gördükten son¬ra teorik eserler ve bir divan oluşturacak kadar şiir kaleme almıştır. İbnü’l-Cevzî bir vaiz olarak da ün yapmıştır. Hem vaaz ve İrşadın teorisiyle uğraşarak eserler yaz¬mış hem de heyecanlı vaazlar vermiştir. Kendi ifadesine göre vaazları gayri müs-limler üzerinde de etkili olmuş ve her zümreden İnsana hitap eden vaaz meclis¬lerinde konuşmuştur.
    İbnü’l-Cevzî’nİn ilmî şahsiyetinde ağır basan bir yönü de onun bir usûlü’d-dîn ve akaid âlimi olmasıdır. Kendi dönemine ka¬dar teşekkül eden İslâmî telakki ve disip¬linlere eleştirel yaklaşımlarda bulunması Kur’an, Sünnet ve beşerî İlimler açısından İslâm’a genel çerçevede bakışlar yaptığını göstermektedir. İbnü’l-Cevzî’nin tenkidi bir tarzda incelediği disiplinlerin başında tasavvuf geleneği ve buna bağlı olarak bazı sûfîler gelir.
    Ona göre Ebû Tâlib el-Mekkî’nin Kütü’l-kulûb’unda, Ebû Nu-aym el-İsfahani’nin Hilyetü’l-evIiyâsı ad¬lı eserinde, Kuşeyrî’nin er-Risâle’sinde, Muhammed b. Tâhir el-Makdisî’nin Safvefü’ tasavvufunda ve Serrâc’ın eI-Lüma’ında İslâm’ın getirdiği hayat tarzıyla bağdaşmayan, vahye ve akla aykırı düşen sübjektif anlayışlar vardır. Tasavvuf kav¬ramı çok sonra ortaya çıktığı halde tasav¬vuf mensuplarının Hz. Ebû Bekir, Ömer. Osman, Ali ve diğer ileri gelen sahâbîleri sûfıyye içinde göstermeleri, sûfîlerin bü¬tün davranışlarını doğru kabul edip onları nasların ve Hz. Peygamber’in önüne ge¬çirmeleri, nefis terbiyesi için insanın kendisine eziyet etmesini tavsiye etmeleri, zaruret miktarı dışında mal biriktirmeyi ve rızık endişesiyle çalışmayı tevekküle aykırı görmeleri, benimsedikleri hayat tarzıyla ruhbanlığa benzer bir yol takip etmeleri, naslarda yer almadığı halde “Al¬lah sevgisi” yerine “Allah aşkı” kavramını icat etmeleri ve nihayet Kur’an’ı tefsir ederken ilmî dayanağı bulunmayan işâri yönteme başvurmaları, İbnü”l-Cevzî”nin eserlerinde sûfîlere yönelttiği eleştiri¬lerden bazılarıdır. Müellif, sûfîlerin hayat tarzının Hz. Peygamber’in gösterdiği çiz¬giye çekilmesi gerektiğini ısrarla belirt¬miştir.
    Kelâmcıları da eleştiren İbnü’l-Cevzî, onların haberi sıfatları te’vile tâbi tutma¬sını halk için zararlı ve peygamberlerin yöntemine aykırı bulmuştur. Zira ulûhiyyete dair bilgiler duyulara konu teşkil et¬mediğinden halkın zihninde, te’vilin ge-tirdiği “nefiy” yoluyla değil ancak “isbât” yöntemiyle anlam kazanabilir. Peygamberler de ulûhiyyet konularını isbât yön¬temine dayanarak insanlara telkin etmiş¬lerdir. Kelâmcılar ise çoğunluğu oluşturan avamın zihninde sağlam bir ulûhiyyet akîdesi oluşturacak yerde onların akidesini sarsmışlardır. Her ne kadar tenzihe ulaş¬mak için te’vil gerekliyse de bu sadece âlimler için söz konusudur. Kelâmcılar ay¬rıca cevher, araz, cüz’ lâ-yetecezzâ gibi gereksiz tartışmalara girişmişlerdir.
    İbnü’l-Cevzinin tarih alanındaki geniş bilgisi birçok müellif tarafından vurgulan¬maktadır. Onun el-Muntazam adlı eserine yazdığı mukaddime tarihe bakışı ve tarih yazıcı¬lığına dair görüşleri hakkında fikir vere¬cek niteliktedir. İnsanların çok yönlü me¬rakını dikkate alarak el-Muntazam’ı te¬lif ettiğini belirten İbnü’l-Cevzî’ye göre tarihin birçok faydası arasında iki nokta ön plana çıkmaktadır. Bunlardan biri ibret almak, diğeri tarih bilgisinin sağladığı psikolojik rahatlıktır. Kişi, tari¬hi incelemek suretiyle zaman içinde olup biten garip olaylar ve kaderin tecellileri hakkında bilgi edinerek teselli bulur. Rivayetleri kaydederken seçici davranmak gerektiğini söyleyen İbnü’l-Cevz ye göre halkın bilmesinde yarar bulunan güzel olayların kaydedilmesi ge¬rekir; bunun yanında sıhhatli olmayan ve faydası umulmayan rivayetlere itibar edil¬memelidir. İbnü’l-Cevzî, Vehb b. Münebbih gibi tarihçileri hurafeleri ve akıl dışı ri¬vayetleri nakletmeleri sebebiyle eleştirir.
    Umumi tarih, siyer, tabakat ve menâkıb gibi alanlarda kaleme aldığı eserler İbnü’l-Cevzinin tarihçi olarak ilgi duyduğu konular hakkında fikir vermektedir, el-Mımfazam’da sadece olayları veya sade¬ce biyografileri değil her ikisini de yıllara göre ayrı başlıklar altında kaydetmek su¬retiyle iki metodu birleştirmiş ve böylece tarih yazıcılığına yenilik getirmiştir. İb¬nü’l-Cevzî eserlerinde tarihî mirası geniş bir şekilde değerlendirdiği gibi kendi göz¬lemlerinden, belgelerden ve çağdaşı olan diğer şahıslardan da faydalanmıştır. Eser¬lerinde rivayetleri tenkide tâbi tutarak zayıf olduklarını belirtir veya bunları ta¬mamen reddeder, bazan da çeşitli riva¬yetler arasında tercihler yapar. Kendisin¬den sonraki birçok tarihçiye kaynak oluş¬turan İbnü’l-Cevzî onları tarih yazım me¬todu bakımından etkilemiştir. Onun, ri¬vayetleri ve olaylarla şahıs biyografileri¬ni birleştiren metodu torunu Sıbt İbnü’l-Cevzî’nin yanı sıra İbnü’s-Sâî, Zehebî, İbn Şâkir el-Kütübî. Yâfiî, Ebü’l-Fidâ İbn Ke-sîr, İbn Tağrîberdî ve İbnü’i-İmâd gibi ta¬rihçiler tarafından uygulanmıştır. Yâküt el-Hamevî. İzzeddin İbnü’1-Esîr, İbn Halli-kân. İbnü’l-Fuvatî. İbn Hacer el-Askalânî ve Süyûtî, İbnü’l-Cevzî’den iktibaslarda bulunmuşlardır. Tarihçi öğrencileri İbnü’d-Dübeysî ve İbnü’n-Neccâr el-Bağ-dâdî de kendisinden istifade eden müel¬lifler arasında yer almaktadır. İbnü’l-Cev¬zî tabakat kitapları alanında da dikkat çe¬ker. Ebû Nuaym el-İsfahânî nin Hifyetü’l-evJiyö’ adlı eserini esas alıp Şıfatü’ş-şaf-ve’yi telif ettiği gibi Telkîhu fühûmi eh-H’l-eşer ve el-Müctebâ mine’l-müctenâ adlı eserlerinde de sahabe, tabiîn ve diğer meşhur râvi ve şahısları muhtelif başlıklar altında gruplandırmıştır.
    Aynı zamanda bir siyer müellifi olan İb¬nü’l-Cevzî, el-Muntazam’da Hz. Peygam¬ber dönemine yer verdiği gibi ona dair el-Vefa bi-ahvâli’l-Mustafâ adlı müs¬takil bir eser de yazmıştır. İbnü’l-Cevzı’-nin. haklarında eser telif etmek üzere İs-lâm tarihinde örnek kabul edilen meşhur şahsiyetleri tercih etmiş olması dikkat çe-kicidir. Hz. Ömer, Ömer b. Abdülazîz, Hasan-ı Basrî, Ma’rûf-i Kerhî ve Ahmed b. Hanbel gibi şahsiyetlere dair eserleri burada zikredilebilir. İbnü’l-Cevzî aynı za¬manda bir şehir tarihçisi de sayılabilir, el-Muntazam’da Bağdat’ta başka muhtelif şehirler hakkında bilgi vermiş, ayrıca Mek¬ke ve Medine’yi konu edinen Müşîrü’l-ğarâmi’s-sâkin ilâ eşrefi’1-emâkin ile Fezâ’ilü’1-Kuds ve Menâkıbü Bağdâd adlı eserleri kaleme almıştır. İbnü’l-Cevzî bazı rivayetleri dolayısıyla tenkit edilmiştir. Zehebî onun meşhur bir vaiz olduğunu belirttikten sonra vaazla¬rını 100.000 kişinin dinlediğine dair ken¬di rivayetlerini mübalağalı bularak sesin duyulması ve mekân açısından bunun mümkün olmadığını kaydeder…
    İbnü’l-Cevzî”nin itikadı görüşlerini şöy¬lece özetlemek mümkündür: Akıl, tabiat kanunlarını bilme gücüne sahip bulun¬makla birlikte bütün varlık ve olayların hikmetlerini kavramaktan, ayrıca kendi mahiyetini keşfetmekten âcizdir. Bu se¬beple vahyin desteğine muhtaçtır; vah¬yin getirdiği bilgileri teslimiyetle karşıla¬yıp benimsemesi gerekir. İlham naslara olan ihtiyacı ortadan kaldırmaz ve nasla¬ra aykırı olması halinde bir değer taşımaz. Allah’ın varlığını inkâr edenler onun duyu¬larla idrak edilemeyişini delil olarak gös-terirlerse de Allah maddî bir varlık olma¬dığından onların bu istidlali isabetsizdir. Başta kendi bedeni olmak üzere bütün varlıkları yaratılış amacı ve gördükleri fonksiyonlar açısından inceleyen insan, bunların bilgi ve hikmet sahibi bir varlık tarafından yaratılmış olduğu sonucuna ulaşır. Akıl yürütmek suretiyle Allah’ın varlığını bilmek mümkün olduğu halde zâtsıfat münasebetini ve ilâhî fiillerin mahiyetini kavramak imkân dahilinde de¬ğildir. Akaid alanında yapılan hataların ço¬ğu bu hususu dikkate almayıp Allah’ı ya¬ratıklara kıyas etmekten kaynaklanır. Nas¬larda yer alan vech, yed. istiva, nüzul, ruh vb. kavramların mecazi anlamlar taşıya¬bileceklerini kabul etmek gerekir. Nite¬kim ölümün cennetle cehennem arasın¬da öldürüleceğini bildiren örneklerde ol¬duğu gibi bazı nasların mecazi mânalar taşıdığını yine naslar göstermektedir. Bundan dolayı istiva ve nüzul Allah’ın yu¬karıda olduğu anlamına gelmez. Selef yöntemini benimseyerek teşbihi reddet¬mekle birlikte bu tür nasların yerine gö¬re bazan te’vil edilmeden olduğu gibi be¬nimsenmesi, bazan da sıfatın aslını orta¬dan kaldırmayan bir te’vile başvurulması bu konuda tercih edilmesi gereken en ge-çerli yoldur.
    Kur’an hakkında bilinmesi gereken şey, unun benzerini yapmaktan insanları âciz bırakan Allah kelâmı, Hz. Peygamber’in mucizesi ve İnsanları hidayete sevkeden bir kitap olduğudur. Bunun ötesinde Kur-‘an’ın mahlûk olup olmadığını tartışmak fayda sağlamayan gereksiz sözlerden iba¬rettir. Bu sebepledir ki Kur’an hakkında tartışma yasaklanmış. Selef de buna uy¬muştur.
    İman-küfür, hidayet-dalâlet, itaat-is-yan vb. fiilleri yaratan Allah’tır; bu Fiillerin oluşmasında beşerî iradenin rolü yoktur. Bununla birlik¬te insanın sorumlu tutulması zulüm ola¬rak nitelendirilemez; çünkü bazı âyetler¬de, bâtıl inançlarını kadere sığınarak ma¬zur göstermeye çalışan müşriklerin tu¬tarlı bir delili bulunmadığı, bazı âyetlerde ise Allah’ın kullarına rahmetiyle muame¬le ettiği ve fiillerini dilediği gibi işlediği açıklanmıştır. Ka¬za ve kader, sırrı ve hikmeti insanlar ta¬rafından anlaşılamayan ve teslimiyetle karşılanması gereken konulardır.
    Allah’ın insanlar içinden birini seçip üs¬tün niteliklere sahip kılması ve vahiy al-maya elverişli hale getirmesi mümkün¬dür. Cenâb-ı Hak varlıkları değişik özellik ve kabiliyetlerde yaratmıştır. Fâni beden¬lerin hastalıklarını iyileştirecek ilâçlar ya¬rattığı gibi âhiret yurdunda devam ede¬cek olan hayata hazırlık yapmak üzere yeryüzünde kötü davranışlarıyla fesat çı¬karanları ıslah etmesi ve onları erdemli hale getirmesi için bazı insanları görev¬lendirmesi de imkân dahilindedir. Hz. Peygamber, getirdiği Kur’an ve onu açık¬layıp uygulayan sünnetiyle İnsanların kal¬bini inceltmiş, onları kötülüklerden uzak¬laştırıp iyiliklere sevketmiştir. Kur’an dı¬şında Resûl-i Ekrem’in mütevâtir olan mucizeleri yoktur. Ancak hissî mucizeler konusunda nakledilen âhâd rivayetlerden onun Kur’an dışında da mucizeler göster¬diği sonucu çıkar.
    Ölümden sonra ruh yok olmayıp nimet veya azap içinde varlığını sürdürür. Mü-minlerin ruhları kıyamete kadar cennette bulunur; kıyametin kopmasından sonra da diriltilen bedenlere iade edilir. Beden¬lerin diriltilebileceğini gösteren çeşitli de¬liller mevcuttur. Bunlardan biri Hz. Mûsâ’nın elinde asanın canlı yılana dönüş¬mesi, bir diğeri de Hz. Salih’in mucizesi olarak taştan devenin yaratılmasıdır. Be¬denler ruhların haz veya elem duymasının vasıtalarıdır, bu vasıtalar olmadan ruhlar nimet veya azap içinde bulunamaz. Âhi-rette müminler için nimet, kâfirler için de azap ebedîdir. Allah’ın emrettikleri fazilet, yasakladıkları ise rezîlettir. Ahlâklı insan ilâhî emirlere uyan, ahlâksız insan da bunlara aykırı davranan kişidir. Ancak dinin bulunmadığı yerde ahlâk ilkelerini belirleyen akıldır.
    Selefî-kelâmı bir çizgide yer alan İb-nü’1-Cevzî aklı sınırlı bilgi kaynağı olarak görmüş, ilhamın nasların önüne geçirile¬meyeceğini belirterek mutasavvıfenin fi¬kirlerini eleştirmiş, Allah’ın varlığını gaye ve nizam deliline uygun şekilde kanıtla¬maya çalışmış, ilâhî sıfatlar konusunda kısmen kelâmcıların görüşlerine meyle¬dip teşbihi benimseyen bazı Hanbelîler’i reddetmiş, kaderin nihaî noktada akıl yoluyla çözümlenemeyeceğini kabul edip cebre yaklaşmış, nübüvvetin ise aklen te-mellendirilebileceğini savunmuştur. İtika-dî meselelerde Ebü’l-Vefâ İbn Akil’in te¬sirinde kalmış, mutasavvıfeye bakışında da onun görüşlerinden etkilenmiştir. Yer yer eleştirilerine mâruz kaldığı İbn Tey¬miyye üzerinde etkili olmuş ve Selefi -Hanbelî çizginin kökleşmesine katkıda bu¬lunmuştur Âmine Muhammed Nusayr, Ebü’I-Ferec İbnü’I-Cevzî ârâ’ühü’1-kelâmiyye ve’1-ahlâkıyye adlı bir doktora çatışması yapmıştır (Kahire 1407/1987).

    Eserleri.
    A) Tarih.
    1. el-Muntazam târihi’l-mülûk ve’î-ümem. Kâinatın ve Hz. Âdem’in yaratılışından başlayıp 574 (1179) yılına kadar cereyan eden olayları hicretten itibaren kronolojik sırayla kay¬deden, her yıla ait olayları anlattıktan sonra o yıl vefat eden önemli şahsiyetlerin hayat hikâyelerine de yer veren biyografi ağırlıklı bir umumi tarihtir. el-Munta-zam’ın. 257-574 (871-1179) yıllarını içeren bölümü aralarında Fritz Salim Krenkov/un da bulunduğu bir heyet tamamı ise Muhammed Abdülkâ-dir Atâ ve Mustafa Abdülkâdir Atâ tarafından yayımlanmış, bu neşre İbrahim Şemsed-din’in hazırladığı indeks de eklenmiştir (Beyrut 1413/1993). Eserin diğer bir neşri Süheyl Zekkâr tarafından gerçekleştiril¬miş (Beyrut 1415/1995), kitap için ayrıca üç ciltlik bir indeks hazırlanmıştır (Bey¬rut 1416/1996).
    2. Şıfatüş-şafve. Ebû Nuaym el-İsfahânî’nin Hilyetü’l-evliyâ adlı eserindeki bir kısım bilgi ve rivayet¬lerin özetlenmesi veya çıkarılması, bunun yanında bazı şahısların eklenmesi suretiy¬le telif edilmiş olup Mahmûd Fâhûrî ve Muhammed Revvâs Kal’acî tarafından ya¬yımlanmıştır (Beyrut 1399/1979).
    3. Tel¬kihti fühûmi ehli’1-eşer ü cuyûni’t-tâ-rih ve’s-siyer. Tarih, tabakat, siyer ve ha¬dis ilimleriyle ilgili olup sahabe, tabiîn, diğer meşhur râvi ve şahısların alfabetik olarak sıralanmasıyla meydana gelmiştir. Eserde geçmiş peygamberlere kısaca te¬mas edildikten sonra Hz. Peygamber’in sîretinden bazı konulara yer verilir; ardın¬dan Hz. Ebû Bekir’den itibaren Abbasî Halifesi Nâsır-Lidînillâh’a (1180-1225) ka¬dar halifeler zikredilir. Erkek ve kadın sa-hâbîler, Hz. Peygamber’den 1000’den çok hadis rivayet edenlerden (müksirûn) başla¬mak üzere en az bir hadis nakletmiş olan sahâbîler. Habeşistan’a hicret eden, Aka¬be biatlarında bulunan, Bedir ve Uhud sa¬vaşlarına katılıp şehid olan, Cezîre ve Mı¬sır gibi bölgelere yerleşen sahâbîler çeşitli başlıklar altında alfabetik olarak sıralanır. Eksik bir baskısı Cari Brockelmann tara¬fından gerçekleştirilen eser Hindistan’da iki de¬fa basılmış (Delhi 1869,1927). daha sonra Ali Hasan tarafından neşredilmiştir (Ka¬hire 1975).
    4. el-Mişbâhu’1-mud iîhi-îöîeti’I’Müstazî. Halife Müstazî Biemrillâh’a ithaf edilip ona na¬sihat amacıyla kaleme alınan siyâsetnâ-me türünde bir eserdir. On yedi bölüm-den oluşan kitabın on birinci bölümünde Emevî halifelerine oldukça sınırlı bir yer ayrılmışken Hulefâ-yi Râşidîn ve Abbasî halifelerinin hayatlarından örnekler veri¬lir. Daha sonraki bölümlerde geçmiş ha¬life ve emirlerin yaptığı veya kendilerine yapılan nasihatler kaydedilip zühd ve tak¬va sahibi idareciler anlatılır. Eseri Naciye Abdullah İbrahim yayımlamıştır (Bağdat 1396/1976).
    5. el-Vefâ bi-ahvâli’1-Muş-toiâ Hz. Peygamber’in sîreti, şemaili ve mucizelerine dair-dir. Mirzazâde Ahmed Neylî eseri el-Ev/â fî tercemeti’1-Vefâ adıyla Türk¬çe’ye çevirmiştir.
    6. MenâkıbücÖmer b. el-Hattâb, Muhammed Emîn el-Hancî ta¬rafından Târlhu Ömer İbni’l-Hattâb evvelü hâkim dîmukrâti fi’1-İslâm adıy¬la neşredilen eser (Kahire 1342/1924), Târîhu ‘Ömer b. el-Hattâb ismiyle Beyrut’¬ta (1402/1982, 1405/1985) veÜsâmeAb-dülkerîm er-Rifâfnin tahkikiyle Dımaşk’ta yeniden ba¬sılmış, ayrıca Menâkıbu Emîri’1-mü mi¬nin ıÖmer b. el-Hattâb adı altında Zey-neb İbrahim el-Kârût (Beyrut 1980, 1407/ 1987) ve Ali Muhammed Ömer (Kahire 1417/1997) tarafından yayımlanmıştır.
    7. Sîretü ve Menâkıbu ‘Ömer b. KAbdil’a-zîz. Cari Heinrich Becker’in Almanca bir önsözle birlikte neşrettiği eseri Muhibbüddin el-Hatîb (Ka¬hire 1331) ve Naîm Zerzûr da (Beyrut 1404/ 1984) yayımlamıştır. Müellifin Menâ¬kıbu ‘Ömer b. el-Hattâb’ı ile birlikte bu iki esere Sîretü’l-‘Ömereyn adı verilmektedir.
    8. Fezâ’üü (Menâkıbu) ‘1-Hasan el-Başrî. Ha¬san es-Sendûbî’nin mukaddimesiyle bir¬likte el-Hasan el-Başri adıyla er-fîesâ’i-lü’n-nâdire İçinde yayımlanmış (Kahire 1350), Mustafa Kaya tarafından Velîler Serdarı Hasan Basrî-kuddise sırruh başlığıyla Türkçe’ye çevrilmiştir (İstanbul 1412/1992)
    9. Menâkıbu Ma’rûf el-Ker-hî ve ahbâruh. Sâdık Mahmûd el-Cümeylî’nin tahkikiyle el-Mevrid dergisinde yayımlanan eseri Ab¬dullah el-Cebûrî müstakil olarak neşret-mistir (Beyrut 1406/1985).
    10. Menâkı¬bu ‘1-İmâm Ahmed b. Hanbel. Eserin Kahire (1349/1931) ve Beyrut (1393/1973, 1977) baskılan yanında Abdullah b. Abdülmuhsin et-Türkîve Ali Muhammed Ömer tarafından gerçekleştirilen tahkik-li bir neşri bulunmaktadır (Kahire 1399/1979).
    11. el-‘Arûs.
    12. A’mârü’I-a’yân. Meş¬hur bazı şahsiyetlerin ne kadar yaşadığını anlatan eser Mahmûd Muhammed et-Tanâhî tarafından yayımlanmıştır (Kahi¬re 1414/1994).
    13. Feiâ’ilü’l’Kuds.
    14. Menâkıbu Bağdâd.
    15. Tenvî-rü’1-ğabeş tî fazli’s-Sûdân ve’1-Habeş. Üstünlüğün renkte değil takvada aran¬ması gerektiği. Hz. Peygamber’in Habe¬şistan’la ilişkileri, bu ülkeye hicret eden sahâbîler, meşhur siyahı sahâbîler, ilim, şiir. ibadet ve zühd alanında meşhur ol¬muş siyahiler eserin konuları arasında yer alır. Çeşitli nüshaları bulunan eser Osmanlı Türk-Çesİ’ne çevrilmiştir. Kitap üzerinde bir doktora tezi ha¬zırlayan I. H. Alawiye eseri tahkik etmiş, ayrıca İngilizce’ye tercüme etmiştir.

    B) Hadis.
    1. e1-Mevdû’ât. Yaklaşık 1850 haberi ihtiva eden ve fıkıh babları-na göre düzenlenen eseri Abdurrahman Muhammed Osman el-Mevzû’ât Nureddin Boyacılar el-Mev-zû’â/ mine’I-ehâdîşi’I-mertîfât (Riyad 1418/1997) adıyla yayımlamıştır.
    2. Câ-mfıı ‘î-mesânîd ve ‘l-elkâb Bir ansiklopedi niteliğindeki eserde Ahmed b. Hanbel’in ei-Müsned’i esas alınmakla birlikte sa¬habenin Buhârî, Müslim ve Tirmizî’de bu¬lunan rivayetleri de derlenerek her sahâbînin müsnedi daha geniş biçimde tesbit edilmeye çalışılmış ve bu kaynaklardaki âlî isnadlı hadislere işaret edilmiştir. Eser¬de sahâbîler alfabetik olarak sıralanmış¬tır. İbnü’l-Cevzî ayrıca hadislerde anlaşıl¬ması zor kelimeleri, sened veya metinler¬de mevcut illetleri açıklamış, zayıf riva¬yetleri de belirtmiştir. Ebû Muhammed Cemmâîlî el-Kemâl fî esmd’i’r-ricâJ ‘in¬de, Mizzî, Zehebî. İbn Hacer ve İbn Kesîr Çeşitli eserlerinde Câmi’u’l-mesânîd”-den faydalanmışlardır. Eserin Bursa Eski Yazma ve Basma Eserler Kütüphanesi ile Dârü’l-kütübi’l-Mısriyye ve Dârü’l-kütübi’l-Hidîviyye’de nüshaları bulunmaktadır. Ukberî, İcrû-bü’1-hadîsi’n-nebevî adlı eserini İbnü’l-Cevzî’nin Câmfu’i-mesdnîd’ini esas ala¬rak hazırlamıştır.
    3. et-Tahkik fî ehâdî-şi’t-TaTık. Müellif, Ebû Ya’lâ el-Ferrâ’nın ef-Ta’lîku’l-kebîr ü’1-mesâ’ili’l-hilâfiyye beyne’i-e’imme adlı eserini esas alıp 2072 rivayeti Hanbelî fıkhına uygun ola¬rak konu başlıklarına göre tertip etmiş, önce kendi mezhebinin, ardından diğer mezheplerin delil ve görüşlerine yer ver¬miştir. Bu arada hadisleri sıhhat derece¬lerine göre sıralayarak rivayetlerdeki ih¬tilâf noktalarını ve fıkhı açıdan sonuçları-nı açıklamıştır. Muhammed Hâmid el-Fıki eserin birinci kısmını tahkiksiz olarak et-Tahkîk ü’htilâfi’l-hadîş adıyla yayımlamış (Kahire 1954; Kuveyt 1402/1983).ki¬tap ayrıca Mes’ad Abdülhamîd es-Sa’de-nî ve Muhammed Fâris tarafından neşre¬dilmiştir (Beyrut 1415/1994). İbrahim b. Abdullah b. Abdurrahman el-Lâhim et-Tahkik üzerine bir doktora tezi hazırla¬mıştır Eser, Şemseddin İbn Abdülhâdî ta¬rafından bir kısım senedleri hazfedilip ba¬zı ilâveler yapılmak suretiyle Tenkihu’t-Tahkik fî ehâdîsi’t-tcîttk adı altında özet¬lenmiş, bu çalışma aslı ile birlikte tahkiksiz olarak (Kahire 1954) ve Âmir Hasan Sab-rî’nin tahkikiyle yayımlanmıştır. et-Tahkik, ay¬rıca Burhâneddin İbn Abdülhak el-Vâsıtî ve Zehebî tarafından ihtisar edilmiştir.
    4. Ahbârü ehli’r-rüsûh fi’l-hkh ve’t-tahdîş bimikdâri -mensûh mine’l-hadîş.
    Bombay’da basılan eser İbn Hacer el-Askalânfnin Tacrî-fü ehli’t-takdîs bi-mikdâri’1-mevşûfî-ne bi’t-tedlîs’iye (Kahire 1322),Tâhâ Ab-dürraüf Sa’d’ın takdimiyle (Kahire 1399/1978), Ebü’l-Kâsım Cemâleddin Abdur¬rahman el-Büzûrî’nin Kabiatü’l-beyân fînâsih ve mensû/zi’J-Kur’ân’ı ile bir¬likte M. Züheyr eş-Şâvîş ve Muhammed Ken’ân’ın tahkikiyle (Beyrut – Dımaşk 1984), ayrıca Muhammed İbrahim Hifnî (Mansûre 1405/1984), Ebû Abdurrahman Mah-mûdel-Cezâirî (Mekke 1988), FehmîSa’d (Beyrut 1412/1992), Muhammed Subhî Ha¬san Hallâk (Beyrut 1413/1993) ve Ali Rızâ
    Abdullah Ali Rızâ (Beyrut 1412/1992) tara¬fından neşredilmiştir. Sıbt İbnü’l-Cevzî, müellifin bir cilt hacminde Nâsihu’1-ha-dîş ve mensûhuh adlı bir kitabının ve bu eserin bir cüzlük muhtasarının bulundu¬ğunu belirtmiştir. İsmail Akyüz. Ahbârü ehli’r-nisûft’u Türkçe’ye çevirmiş ve bazı fık¬hı açıklamalar ekleyerek Hadiste Nesh adıyla yayımlamıştır (İstanbul 1997).
    5. İclâmü ehli’l^iîm bi-tahkiki nâsihi’l-hadîs ve mensûhih. Ahmed Abdullah ez-Zehrânî tarafından ridmü’J-‘dlim ba de rüsûhih bi-hakö3iki nâsihi’l-hadîş ve mensûhih adıyla yüksek lisans tezi olarak tahkik edilmiştir.
    6. el-cİlelü’l-mütenâhiye fi’1-ehâdîşi (afybân)’l-vû-ftiye. Uydurma denecek kadar zayıf olan rivayetleri ele alan çalışmayı İrşâdülhak el-Eserî yayımlamış (Lahor 1399/1978; Faysalâbâd 1401/1981), bu neşri esas ala¬rak kitabı ayrıca Halîl el-Meys neşretmiş-tir (Beyrut 1403/1983). Zehebî eseri Tel-hîşü’İ-‘İleli’l-mütenâhiye ii’l-ehâdîşi’l-vâhiye adıyla özetlemiş, bu çalışma Mah-fûzürrahmân Zeynullah tarafından yük¬sek lisans tezi olarak tahkik edilmiştir.
    7. Es-mâ’ü’d-du’afâ1 ve’l-vazzâ^în (uâz’fîn) ve zikrü men cerehahüm mine’1-e’im-meti’l-kibâri’l-hâfızîn. Eserde şahıslar önce alfabetik olarak sıralanmış, ardın¬dan künyeleriyle meşhur olanlar eklen¬miştir. Kitaba önce müellif, daha sonra Moğultay b. Kılıç birer zeyil yazmışlardır. Ebü’l-Fidâ Abdullah el-Kâdî tarafından neşredilen eser üzerine (Beyrut 1406/ 1986) Abdülkâdir Atâ Muhammed Ah¬med Kitâbü’d-Dıfafâ ve’1-metrûkîn li’bni’l-Cevzî tahkik ve dirâse adıyla bir doktora tezi hazırlamıştır. dıfafû3 ve’1-metrûkîn ve el-Cerh ve’t-ttfdîl adlarıyla İbnü’l-Cevziye nisbet edi¬len eserler de bu kitap olmalıdır.
    8. el-Keşf li-müşkili’ş-Şahîhayn İbnü’l-Cev¬zî, hadislerin anlaşılmasında güçlükler¬le karşılaşan kimselere tavsiye ettiği bu eserinde Şahî-hayn’da anlaşılması zor meseleleri ve ri¬vayetlerden çıkarılabilecek hükümleri ele almıştır. Sahâbî râvilere göre alfabetik olarak düzenlenen eserin başından Ömer b. Hattâb’ın müsnedine kadar olan kısmı Muhammed b. Ahmed el-Hârisî tarafın¬dan tahkik edilmiştir.
    9. el-Kuşşâş ve’l-müzek-kirûn. Merlin L. Swartz tarafından bir¬çok yanlışla birlikte tahkik edilerek İngi¬lizce’ye çevrilen eseri (Beyrut 1971, 1982) Kasım es-Sâmerrâî (Riyad 1403/1983), Mu¬hammed Lutfî es-Sabbâğ (Beyrut 1403/ 1983) ve Ebû Hâcer Muhammed Saîd Bes-yûnî (Beyrut 1986) yayımlamıştır.
    10. Âfe-tü aşhûbı’l-hadîş ve’r-red calâ VKbdi’l-muğiş. Abdülmu-gis b. Züheyr el-Harbî’nin, Hz. Peygam-ber’in Ebû Bekir es-Sıddîk’ın arkasında namaz kıldığını ispat etmek üzere kale¬me aldığı iki esere reddiye olarak yazılan kitap Ali Mîlân^nin tahkikiyle neşredilmiş¬tir.
    11. el-Has’alâ hıfzi’l-Hlm ve zikru. kibân’l-htıiîâz Ezberleme ve ezberlemeyi kolaylaştırmanın yolları gibi meselelerin ele alındığı eserde güçlü hâfızalarıyla tanınan yetmiş dokuz hadis hafızının biyografisine de yer verilmiştir. Eser, Hatîb el-Bağdâdî’nin el-Câmi li-aiıiöiti’r-râvîadlı kitabının “el-Haş calâ hıfzı1 l-hadîş” adlı bölümünün kaynak be¬lirtilmeksizin aynen tekrarından ibaret olduğu ve yetmiş dokuz hafız hakkındaki bilgilerin deyine Hatîb’in Târîhu Bağ-död’ından alındığı gerekçesiyle tenkit edilmiştir. Fuâd Abdüimün’im Ahmed’in yayımla¬dığı kitap (İskenderiye 1403/1983; Beyrut 1406/1986), Ebû Abdullah Mahmûd b. Muhammed el-Haddâd tarafından el-Cârni1 fi’l-haş caJâ hıfzi’1-Hlm adı al¬tında aynı konuya dair üç ayrı eserle bir¬likte neşredilmiştir. Zikru kibâii’Uhuiiâz adıy¬la kaydedilen eser de bu kitap olmalı¬dır.
    12. MeşyehtUü /bni’i-Cevzî.
    13. el-Hada’ik fî Hlmi’1-hadîş ve’z-zühdiyyât. Altmış dört bölümden meydana gelen eserde riva¬yetler senedleriyle birlikte kaydedilmiştir.
    14. Keşf ü’n-nikâb ‘ani’1-esmâ ve’l-el-küb. Barbier de Meynard ve Muhammed Riyâzel-Mâüh (Dımaşk-Beyrut 1414/1993) tarafından yayımlanmış¬tır.
    15. Ğarîbü’l-hadîs. Bu eserini Ah¬med b. Muhammed el-Herevfnin Kitâ-bü’l-Ğarîbeyn fi’l-Kurân ve’1-hadîş’i tarzında kaleme alan müellif bazı husus¬larda eleştirilmiş. İbnü’1-Esîr de kendisini en-Nihâye fî garibi’l hadîş”\n girişinde tenkit etmiştir. Eser Abdülmu’tî Emîn Kal’acî tarafından neşredilmiştir (Beyrut 1405/1985).
    16. Cüz’ü’I-esânîdi’l-mün-feride. Bir nüshası Haydarâbâd’da bulun¬maktadır.
    17. Dürrü ‘I-eşer fi’l-vg’zi ve hadîsi sey-yidi’J-beşer.
    18. el-MüseJseiâ.
    19. Manzume fi’1-hadîş. İbn Kutlubo-ğa’nın eser üzerine iki cilt hacminde bir şerh yazdığı belirtilmektedir.

    C) Tefsir.
    1. Zâdü’l-mesîr fî cilmi’t-tef~ sîr. İbnü’l-Cevzî. önce el-Muğnî adıyla hacimli bir eser kaleme almış, daha sonra bunu ihtisar ederek Zâdü’l-mesîr meydana getirmiş, Zâ-dü’I-mesîr’den de Teysîrü’I-beyân fî tefsîri’l-Kur’ân adını verdiği muhtasar bir tefsir çıkarmıştır. Rivayet ve dirayet usulünün kullanıldığı eserde kıraat fark¬lılıklarına, esbâb-ı nüzule ve nâsih-men-suha da yer verilmiştir. Bu arada müfes-sir farkında olduğunu ihsas ederek İsrâîlî rivayetleri de nakletmiştir. Kitap M. Züheyr eş-Şâvîş. Şuayb el-Arnaût ve Abdül-kâdir el-Arnaût tarafından yayımlanmış¬tır.
    2. Tezkiretü’1-erib fî tefsîri’l-ğarîb. Zâdü’l-mesîr ile Teysî-rü’1-beyân’m özeti olup ismi konusunda farklı rivayetler bulunmaktaysa da müel¬lif eserini Zâdü’l-mesîf’m sonunda bu şekilde adlandırmıştır. Kitapta yer yer âyetler tefsir edilmiş, i’rab, kıra¬at, esbâb-ı nüzul, ahkâm âyetlerinin yoru¬mu ve nâsih – mensuh konularına yer ve¬rilmiştir. el~Erîb bimâ fi’1-Kur’ân mi-ne’İ-ğarîb adıyla neşredilen eseri (Me¬dine 1400) Ali Hüseyin el-Bewâb da ya¬yımlamıştır (Riyad 1407/1986).
    3. Fünû-nü’1-efnân fî cuyûni ‘iılûmi’l-Kur’ân. Zâdü’l-mesîr’den sonra kaleme alınan ve ulûmü’l-Kur’ân’ın belli başlı eserlerin¬den biri sayılan kitapta müellifin diğer eserlerinde geniş olarak yer verilen konu¬lar özetlenmiştir. Otuza yakın ana konu¬dan oluşan kitap Ahmed eş-Şerkâvî ve İk¬bâl el-Merrâküşî (Dârülbeyzâ 1970), ayrıca Hasan Ziyâeddin Itr (Beyrut 1408/1987), Fünûnü’l-efnân fî ‘acayibi ‘uiûmi’J-Kur’ân adıyla Reşîd Abdurrahman el-Ubeydî (Bağdat 1408/1988)tarafından neşredilmiştir. ‘Acâ’ibü ıulûmi’l-Kuiiân başlığıyla Abdülfettâh Saîd Âşûr’un yayımladığı kitap (Kahire 1407/1986) bazı küçük farklılıklar bir yana Fünûnü’l-ef-nân’ın aynısıdır.
    4. Nüzhe-tü’l-a’yüni’n-nevâzir fî ‘ilmi’l-vücûh ve’n-nezâ’ir. Zâdü’l-mesîr’den Önce ka¬leme alınan eserde 32S Kur’ânî kelime ve kavramın karşılığı gösterilmekte, bunlara Arap şiiri ve nes¬rinden örnekler verilmektedir. İbn Re-ceb’in bildirdiğine göre müellif eserini el-Vücûh ve’n-nevâzir fi’1-vücûh ve’n-ne-za’ir adıyla ihtisar etmiştir. Müntehabü kurreti \ıyûnî’n-nevâzir fi’1-vücûh ve’n-nezâ’ir fi’1-Kur’âni’l-Kerim adı altında M. es-Seyyid es-Saftâvî ve Fuâd Abdül-mün’im Ahmed tarafından yayımlanan kitapla (İskenderiye 1399) Millet Kütüpha-nesi’nde bulunan Muhtaşaru Nüzheti’l-Sıyûn ve’n-ne¬vâzir fi’1-vücûh ve’n-nezâİr adlı nüsha bu eserle aynı olmalıdır. Kitap ilk defa bir heyet tarafından (Haydarâbâd-Dekken 1974), daha sonra da M. Abdülkerîm Kâ¬zım er-Râdî’nin tahkikiyle (Beyrut 1404/ 1984, 1405/1985) yayımlanmıştır.
    5. Nâ-sihu’l-Kur’ân ve mensûhuh. Müellifi ta¬rafından ıVmdetü’r-rûsih fî macrifeti’l-mensûh ve’n-nâsih adıyla anılan eseri M. Eşref Ali el-Milbârî (Medine 1404/1984; Beyrut 1405/1985; Riyad 1405), Hüseyin SelîmEseded-Dârânî ( Beyruti 411/1990) ve Halîl İbrahim (Beyrut 1992) neşretmiş-tir. 6. el-Muşaflâ bi-eküffi ehli’r-rusûh min Hlmi’n-nâsih ve’l-mensûh. Umdetü ‘r-râsih’m özeti olup Hatim Salih Zâmin tarafından yayımlanmıştır (Beyrut 1405/ 1984, 1986, 1989).
    7. Tefsîrü luğati’1-Kur-‘ân.
    8. Muhtaşaru Kitâbi’l-Muk’ad ve’1-mukim. Tefsir usulüyle ilgili manzum bir eserdir.
    9. el-Müctebâ fî Culûmi’l-Kur’ân. Bu kitabın muhtasarı olup Süleymaniye Kütüphanesi’nde bir nüshası bulunan el-Müctebâ mine’l-müctenâ Ali Hüseyin el-Bewâb tarafın¬dan neşredilmiştir. Aynı kütüphanede İbnü’l-Cevzî’ye nisbet edilen Havâşşü ‘J-Kur’â-ni’l-cazîm adlı eserin girişinde müellifi¬nin Abdurrahman b. Ali b. Ahmed el-Ku-reşî eş-Şâfiî olduğu ifade edilmektedir. Brockelmann’in İbnü’l-Cevzî’ye izafe et¬tiği Tefsîrü’1-Fâtiha adlı eserin İbn Kayyım el-Cevziyye’ye ait olduğu anlaşılmıştır (Kahire 1375).

    D) Akaid.
    1. DeFu şübhetVt-teşbîh (Dımaşk 1345/1927; Amman 1412/1992).
    2. es-Sebât Hnde’l-memât Ölümü tes¬limiyetle karşılamak gerektiğini anlatan ve İslâm büyüklerinin ölüm anında söy¬ledikleri sözleri nakleden eser Abdullah Leysî el-Ensâri tarafından yayımlanmış¬tır (Beyrut 1406/1986).
    3. Tezkiretü üli’l-beşâ^ir fî ma’rifeti’l-kebâ’ir.
    4. Şaydü’l-hâtır. Çeşitli dinî ve içtimaî konularda müellifin kalbine doğan hususları ve bazı itikadî ko¬nuları içeren eserde müslümanlar arasın¬da yaygın olan bazı yanlış inançlar üzerin¬de de durulur.
    5. Telbîsü İblîs İbnü’l-Cevzî’nin, başta mu-tasavvife olmak üzere bazı İslâmî zümre¬lerin anlayışlarını usûlü’d-dîn açısından tenkit ettiği eser Muhammed Münîr ed-Dımaşki tarafından neşredilmiştir (Kahi¬re 1368/1948).
    6. el-Karâmita

    E) Fıkıh.
    1. Ahkâmü’n-nisâ. Ali b. Mu¬hammed Yûsuf el-Muhammedî’nin ya¬yımladığı eser üzerinde (Beyrut 1985) Ne¬dim Urhan tarafından Marmara Üniversi¬tesi Sosyal Bilimler Enstitüsü’nde bir dok¬tora çalışması yapılmıştır (İstanbul 1993). Kitabı Ebû Bekir el-Cerrâî ihtisar etmiş¬tir.
    2. Takrirü’l-kavâ’id ve tahrîrü’1-fe-vâ’id fî uşûli mezhebi’l’İmâm Ahmed b. Janbe.
    3. Minhâcü’l-kÖşıdîn. Çeşitli âdetler, nikâh, helâl-haram, mûsiki, ha¬set, cömertlik, tövbe, sabır-şükür, havf-recâ. tevhid-tevekkül gibi konulardan oluşan eserin müellifin talebesi Muvaf-fakuddin İbn Kudâme tarafından yapılan ihtisarı yayımlanmıştır (Kahire 1991).
    4. Deiü’1-levm ve’d-daym fîşavmiyev-mi’1-gaym. Şaban ayının otuzuncu gü¬nünde oruç tutmanın caiz olmadığını ile¬ri süren Hatîb el-Bağdadî’n in bu görüşü¬nü reddeden eseri Câsim b. Süleyman el-Füheyd ed-Devserîneşretmiştir (Beyrut 1994).
    5. Müşîrü’l-ğarâmi’s-sâkin Üâ eş¬refi ‘1-emâkin. Hac menâsiki, peygam¬berlerin yaptıkları hac, halifelerin haccı gibi konuları içerir. Mustafa Muhammed Hüseyin ez-Zehebînin tahkikiyle yayım¬lanan kitabı (Kahire 1995) ayrıca Merzûk Ali İbrahim Müşîrü’I-‘azmi’s-sâkin ilâ eşrefi’l-emâkin adıyla neşretmiştir (Ri¬yad 1415/1995).

    F) Diğer Eserleri.

    1. BirrÜ’l-vâlİdeyn. Ebeveyne karşı olan görevlere dair riva¬yetleri derleyen bir eser olup Muhammed
    Abdülkâdir Ahmed Atâ ile Âdil Abdülmevcûd ve Ali Muavvez tarafından yayımlanmıştır (Beyrut 1993).
    2. Zem/nü’i-frevâ. Kitap üzerindeStefan Leder İbn Al-Gauzi und Seİne Kompi-iation Wider die Leidenschaft adıyla (Beyrut 1984) tahlilî bir çalışma yapmış, eseri İbrahim Muhammed Ramazan ih¬tisar ederek yayımlamıştır (Beyrut 1993).
    3. et-Tıbbü’r-rûhanî.
    4. el-Müdhiş. Vaaz ve irşa¬da dair olan eserde birçok kaside ve şiir bulunmaktadır.
    5. el-Muklik. Berzah ve âhiret konularında yapılacak vaazlarda zikredilmesi gereken hadislerin derlendiği bir eserdir.
    6. Bah-rü’d-dümû Vaazlardan ibarettir.
    7. el-MevâHz ve’l-mecâlis. Otuz üç bölüm¬den oluşan eser Muhammed İbrahim Sün-büTün tahkikiyle yayımlanmıştır (Tanta 1990).
    8. ef-Tebşira. Dokuz bölüm halinde 100 vaaz ihtiva etmektedir (Beyrut 1986).
    9. Ra’ûsü’i-kavârir. Hutbeler, peygam¬ber kıssaları ve varlıkların yaratılışı gibi konulan içeren bir irşad kitabıdır.
    10. Makâmât.
    11. Kitâbü’l-Ezkiytf. Genel anlamda akıl ve zekâ ile her züm¬reden zeki insanlardan bahsederek bun¬ların bazı sözlerini nakleder. Osmanlı âlimi Hacı İbrahim Efendi eseri Tuhietü’l-ezkiyâ tî terce-meü Kitâbi’l-Ezkiyâ adıyla Türkçe’ye çe¬virmiştir (İstanbul 1308).
    12. Ahbârü’l-hamkü ve’1-muğaffelîn (Beyrut 1985). Enver Günenç tarafından Ahmak ve Dalgınlar Kitabı başlığıyla tercüme edilmiştir (İstanbul 1998).
    13. el-Lettfii fi’l-vacz.
    14. Ahbârü’z-zırâfve’l-mütemâcinîn. Zekâ ürünü müstehcen nükteleri nakleden eseri Abdülemîr Ali Mühennâyayımlamıştır(Beyrut 1990).
    15. eş-Şifâ’ ü mevâHzi’l-mülûk ve’1-hule.
    16. Tenbîhu’n-nâ’imi’1-ğumr calâ mevâsimi’î-‘umr. Çocukluk, genç¬lik, olgunluk ve yaşlılık dönemlerinin de¬ğerini bilip ona göre davranılması gerek¬tiğine ilişkin öğütleri içerir. Her-sekli Mehmed Kâmil Bey eseri bazı ilâve¬lerle birlikte îközü’l-ihvân adıyla Türk¬çe’ye çevirmiştir (İstanbul 1302, 1304).
    17. Bustânü’1-vâHzîn ve riyâzü’s-sâmi’în.
    18. Uyûnü’l-hikâyât. Peygamberler, halife¬ler, zâhidler, sûfîler ve meşhur bazı şah-siyetlerle ilgili hikâyeleri İhtiva etmekte¬dir.
    19. Mehâsinü’l-âşâr ve ğarâ’ibü’l-ahbâr. 300 hadis, 300 hikâye ve 300 şiirden oluşmaktadır.
    20. Leftetü’l-kebed fi (ilâ) nasihati’1-veled. Müellifin, oğ¬lu Ebü’l-Kâsım Ali’ye öğüt vermek ama¬cıyla yazdığı bir risale olup kendi hayatın¬dan bazı unsurlar ihtiva etmesi açısından önem taşımaktadır. Muhammed Hâmid el-Fıki’ninDe/d’jnü’Wfimûz adlı eser için¬de yayımladığı risalenin (Kahire 1349/1931) ayrıca Abdülgaffâr Süleyman el-Bündârî tarafından gerçekleştirilen bir neşri bu¬lunmaktadır (Beyrut 1987). Abdülhamîd AlûcîMü’eJieiâlü İbni’l-Cevzî adıyla bir çalışma yapmıştır.

    Hadis İlmindeki Yeri.
    Hâfızü’l-lrâk ve nâsırü’s-sünne” lakaplanyla anılan İbnü’l-Cevzî, hadis aldığı hocalardan ne zaman rivayette bulunduğunu çok defa kaydet¬miş, ardından onlardan duyduğu hadisin âlî ve nazil oluşu, Şahîhayn’da yer alıp almadığı üzerinde durmuştur. Özellikle Selefıyye muhaddislerinin uygulamaları¬nı devam ettiren hocalarının yolunu takip etmiş, hadis ehlinin gıybet etmemesi ve yaptığı rivayetten ücret almaması gerek-tiğini söyleyerek aksine hareket edenleri eleştirmiş, sadece bu şartlara uyanlardan hadis almış, ilim tahsil edenin geçinebil¬mesi için bir meslek sahibi olması gerek¬tiğini belirtmiştir. Hadiste ve vaazda dev¬rinin imamı kabul edilerek özellikle hadis metinleriyle ilgili bilgisi takdir edilmiş, ancak sahih hadis¬leri belirlemede genellikle başarılı olamadığı ileri sürülmüştür. Zehebî. İbnü’l-Cevzî’nin hadis ehlinin ıstılahındaki anla¬mıyla “hafız” sayılamayacağını, hadisle¬rin sahihini sahih olmayandan ayırma hu¬susunda yeterli bilgiye sahip bulunmadı¬ğını ifade etmiştir. el-Mevzûcât’ta Şahîh-i Müsiim’den bir hadise yer vermesi de onun hafız olmadığını ortaya koymak¬tadır.
    Abdüllatîf el-Bağdâdî, İbnü’1-Cev-zî’nin her alanda bilgisi bulunmakla be¬raber herhangi bir konunun uzmanı ol¬madığını ileri sürmüştür. Talebesi İbnü’d-Dübeysî ise hadisi ve hadis ilimlerini bil¬me, sahihini sahih olmayanından ayırma konusunda onun zirvede olduğu görüşün¬dedir.
    Yirmi bir hadis arasındaki nâsih-men-suh ilişkisini ortaya koyduktan sonra, bu alanda yazdıklarına başka ilâvelerin yapı¬lamayacağını söyleyerek kendine olan aşı¬rı güvenini dile getiren İbnü’l-Cevzî. kıssacılık ve vaaz geleneğine getir¬diği yeni boyutla hadis ilmine önemli bir mevki kazandırmış, vâazlik mesleğinin hadis uydurmacılığından kurtarılmasına önemli katkı sağlamıştır. Bazı muhaddis-lerce tenkit edilen kıssacılığın esasen kö¬tü bir şey olmadığını, asıl problemin vaaz¬larda mevzu hadis kullanılmasından kay¬naklandığını ifade etmiştir.
    İbnü’l-Cevzî, zühd ve ahlâka dairçalış-malarında sahih ve hasen hadisleri kul-lanmaya özen göstermesine rağmen yi¬ne de bu konudaki eserlerinde zayıf riva¬yetler bulmak mümkündür. Onun diğer ilimlere dair eserlerinde de hadisçiliğini öne çıkaran unsurlar vardır. Meselâ el-Müctebâ mine’l-müctenâ gibi tefsire dair eserlerinde müttefik ve müfterik. müteşâbih isimler, bazı müşkil hadislerin açıklanması gibi hadise dair konulara yer vermiştir. Yaşadığı devirde bid’atların. mezhep çatışmalarının ve fitnelerin yay¬gınlık kazanması sebebiyle uydurma rivayetlerin fazlaca kullanılması İbnü’l-Cev-zfyi ei-Mevzû’at’ı yazmaya sevketmiş, ancak bu şartların tesiriyle râvileri ve ri¬vayetleri değerlendirirken aşırı davran¬mak durumunda kalmıştır. Onun bu ti¬tizliği şiddetle eleştirilmesine sebep ol¬muştur. İbnü’s-Salâh gibi muhaddisler. İbnü’l-Cevzî’nin zayıf, hasen hatta sahih hadislere bile fazla araştırmadan “mev¬zu” damgası vurduğunu, onun bu iş için gerekli temyiz ve tenkit kabiliyetine sa¬hip olmadığını ileri sürmüştür.
    Hayatını vaaz ve irşadla geçiren İbnü’l-Cevzî, ilim ve kemal ehli olma yolunda çalışarak kişinin bu iki özelliği kendisinde toplaması gerektiğini ifade etmiş. Saîd b. Müseyyeb. Süfyân es-Sevrî. Hasan-ı Basrî ve Ahmed b. Hanbel gibi âlimlerin zühdle ilmi bir arada yürüttüklerini be¬lirtmiştir. Hadis ilminin geleneğini tam olarak benimse¬mediği görülen İbnü’l-Cevzî ilim tahsiline başlayan öğrencinin Kur’an, fıkıh ve ha¬dis dinlemeye önem vermesi, ehl-i hadi¬sin aynı hadisleri ihtiva eden cüzleri ez¬berlemek için ömür tüketmemesi gerek¬tiğini söylemiştir. Ona göre ilmin sonu bulunmadığına ve insan Ömrü de kısa olduğuna göre sa¬hihler, sünenler ve müsnedler gibi temel eserlerle yetinilmeli, diğer eserlerle vakit kaybedilmemelidir.
    İbnü’l-Cevzî eserlerinde yeterince titiz¬lik göstermemesi, yazdığı bir kitabı kont¬rol etmek yerine yeni bir eser yazmayı tercih etmesi gibi sebeplerle tenkit edil¬miş hadis ilimlerinin çeşitli alanlarında çok hata yaptığı ve bunların tashih edilemeyecek kadar çok olduğu ileri sürülmüştür. Ayrıca hadisleri “mevzu” olarak nitelendirmede aceleci bir tavır sergilediği halde vaaz ve irşada dair eserlerinde aynı hassasiyeti göster¬memesi, Bağdatlı hocalarla yetinerek ha¬dis tahsili için seyahate çıkmaması eleş¬tirilmiş Ebû Dâvûd, Tirmizî, Nesâî ve İbn Mâce’nin sünenleriy-le Hâkim’in eî-Müstedrek’i ve Ahmed b. Hanbel’in el-Müsned’inden pek çok ha¬disi el-Mevzû’âf’ına alması ayrı bir ten¬kit konusu olmuştur.
    Çok yönlü ilmî kişiliği sebebiyle hakkın¬da muhtelif eserler kaleme alınan İbnü’l-Cevzî’nin hadisçiliğini inceleyen çalışma¬lar da yapılmıştır. Misfir b. Gurmullâh ed-Dümeynî Mekâyîsü İbni’l-Cevzî iî nak¬di mütûni’s-sünne min hilâli kitâbihi’l-Mevzû’ât’i yazmış (Riyad 1405/1984), Kasemullâh Meryûd el-îmâm İbnü’l-Cevzî muhaddişen ve menhecühû fî kitâbi’1’Mevzû’ât Nureddin Bo¬yacılar İbnü’l-Cevzî’nin Hadisteki Yeri ve Metodu adıyla doktora tezi, Vey¬sel Ünler de Teibîsü İbîîs’teki Hadisle¬rin Bilimsel Kritiği adı altın¬da bir yüksek lisans tezi hazırlamıştır.

    Tefsir İlmindeki Yeri.
    İbnü’l-Cevzî’nin Kur’an’a ilgisi onu ezberlemesi, tecvid ve kıraat ilmini öğrenmesiyle başlamış, ken¬disine büyük şöhret kazandıran vaazlarıy¬la devam etmiştir. Kendisi, Kur’an’ı vaaz kürsüsünde baştan sona kadar tefsir edip halka anlatan ilk kişi olduğunu söylemiş¬tir. Ulûmü”l-Kur-‘ân’a dair ilk eser yazanlardan biri olan İbnü’l-Cevzî’nin Fünûnü’l-efnûn’ı gerek ihtiva ettiği otuzu aşkın konu başlığındaki çeşitlilik, gerekse bu başlıklar altında orta¬ya konulan bilgilerin sunuluşundaki me¬tot bakımından daha önce yazılan ko¬nuya dair kitapların en iyisi kabul edilir. Zerkeşî eI-Burhân, Süyûtî el-İtkân’m yazarken bu eserden istifade etmişler¬dir. Fünûnü’l-eînân’da göze çarpan en önemli eksiklik, diğer eserlerinde işlediği ulûmü’l-Kur’ân’ın bazı konularına bura¬da ya çok kısa olarak yer vermesi ya da ilgili kitabına atıfla yetinmesidir.
    İbnü’l-Cevzî. vücûh ve nezâir konusunu garîbü’l-Kur’ân’dan daha iyi bir biçimde ortaya koymuştur. Buna dair eserler üze¬rinde geniş bir araştırma yapan Abdülha-mîd Seyyid Taleb. VII. (XIII.) yüzyıla kadar vücûh ve nezâirle ilgili en sistematik ve kapsamlı çalışmayı İbnü’l-Cevzinin yap¬tığını ifade eder. İbnü’l-Cevzî nesih alanında da çeşitli eserler telif etmiştir. Ona göre bazı kimselerin iddiasının aksine bedâ, tahsis ve İstisna nesih olarakdeğerlendi-rilemez. Âyetler arasında neshin gerçek¬leşebilmesi için beş şart ileri süren İbnü’l-Cevzî Kur’an’ın sünnetle neshini kabul et¬mez. Neshi metni baki, hükmü mensuh âyetlere münhasır kılar ve eserlerini bu grup için yazdığını söyler. Önceki âlimleri mensuh âyetlerin sayısını arttırdıkları için tenkit eden İb-nü’l-Cevzinin kendisi de bu sayıyı bir hayli kabarık göstermiştir. İbnü’l-Cevzî aynı za¬manda bir kıraat âlimidir. Bu alana dair bilgisini sadece kıraatle ilgili olarak yaz¬dığı eserlerde ortaya koymamış, bunu tefsirinde ve ulûmü’l-Kur’ân’a dair eser¬lerinde de göstermiştir.
    Kur’an ilimleri hakkında telif ettiği eserlerde genellikle başarılı kabul edilen İbnü’l-Cevzî tefsirinde de oldukça anlaşı¬lır ve açık bir yöntem uygulamıştır. Zâdü’1-meslr’mm başında tefsir metodu¬nun ipuçlarını vermiş, eserinde hangi hu¬susları öne çıkardığını bildirmiş ve diğer tefsirlerin çoğunlukla nâsih-mensuh, esbâb-ı nüzul, Mekkî-Medenî, müşkilü’l-Kur’ân, ahkâm âyetlerinin tefsiri gibi ko¬nulardan birini veya birkaçını ihmal etti¬ğini, kendisinin ise bu hususlara gerektiği kadar yer verdiğini söylemiştir. Tefsirinde Resûlullah. ashab ve tabiîn İle önceki mü-fessir ve âlimlerin görüşlerini nakletmeyi esas alan İbnü’l-Cevzî, yeterli bilgi bulun¬madığı takdirde âyetleri kendi düşünce¬sini ortaya koymak suretiyle yorumlama¬ya çalışmıştır. Nakillerden bazısının yorum yapılmadan ve rivayet tekniği açısından değerlendirilmeden verilmesi eserin bir eksikliği olarak göze çarpmaktadır. Tefsi¬rinde, meânî ve beyân ilimlerine göster¬diği itinanın ve bu iki ilim olmaksızın Kur’an”ın hakkıyla tefsir edilemeyece¬ğine dair kanaatinin izleri açıkça görül-mektedir. İbnü’l-Cevzî, genel olarak İsrâiliyat’tan uzak durmakla birlikte bazı ri¬vayetleri sakıncalarının farkında olduğu¬nu ihsas ederek kaydetmiştir. Meselâ Ey-yûb peygamberden bahseden âyetlerin tefsirinde naklettiği uzun hikâye ile Sebe melikesi Belkıs’ın Hz. Süleyman’a gönderdiği hediye ile İlgili âyetin tefsirinde naklettiği rivayet bu türdendir. İbnü’l-Cev¬zî’nin tefsirinde nakillerin fazlalığı yanın¬da yorumun azlığı önemli bir eksiklik ola¬rak göze çarpmaktaysa da çok sayıda mü-fessirin görüşünü asıl kaynaklarından se¬çerek bir araya getirmiş olması kendisine rivayet tefsiri alanında önemli bir mevki kazandırmıştır. İbn Receb’in bildirdiğine göre esasen İbnü’l-Cevzî, “Ben yeni bir eser ortaya koymadım, mevcut bilgileri düzenleyip sundum” demiştir.

    posted on Haziran 14th, 2012 at 13:18

25. 25 On Kasım 6th, 2012, hidayet said:

    hocam sizi daha yeni tanıdım derslerde olsun vaazlarınızda olsun çok etkilediniz beni.ALLAH başarılarınızın devamını da islam alemine hayırlara vesile etsin..

    posted on Kasım 6th, 2012 at 15:02

26. 26 On Kasım 13th, 2012, Yasin said:

    Kabir azabı haktır diye işkembeden atıp duranlar işiniz gerçekten yaş kitaba uymanız lazım . Bir zamanlar bende bu saçma şeylere inanırdım . Şükür ki bu yüce Allahın kitabıdır diyip okudum . Dedelerimden hacılardan sözde imamlardan ne kadar yanlış şeyler öğrenmişim gördüm hepsini hafızamdan sildim

    Kuran kısaslar ,kıssaların konusu gibi cennet cehennem, kıyamet günü gibi gaybi konular yer verilmiştir . Sözde kabir azabına dair tüm sözde hadisler ve rivayerler ayetlere ters düşer .
    Bu arkadaşlar ya kuranı okumadan önce bir takım verileri okumuşlar o verileri kurana uydurmaya çalışıyorlar , ya da kitabı hiç okumamış atalarından gidiyorlar.

    Mümin46 da kabir azabı var diyenleri görüyorum ayet seçerek değil sureyi tamamen okusunlar .
    Kuran bir bütündür ondan sorguya çekileceğiz cahillerden olmayın.

    Mümin45 : Allah, onu, onların hilelerinin kötülüklerinden korudu. Firavun ailesini, azâbın en kötüsü kuşattı.

    Mümin46: (Öyle bir) ateş ki, onlar sabah akşam ona sunulurlar. Kıyametin kopacağı günde de, “Firavun ailesini azabın en şiddetlisine sokun” denilecektir.

    Şimdi başka örneklerede bakalım bunları ben kendimde araştırıyorum .

    Hud 98-99 ayetleri
    Firavun, kıyamet gününde kavminin önüne geçecek ve onları ateşe götürecektir. Ne kötü varış yeridir orası!
    Onlar, hem bu dünyada, hem de kıyamet gününde lânete uğratıldılar. Ne kötü destektir onlara verilen destek!

    Simdi Müminde azap vardır diyenlere sorarım Allahın kitabına mı sarılacaksınız yoksa bir takım yanlış verilerin ardına düşüpte yolunuzu mu şaşacaksınız .
    Hud suresinde firavun dünya da ahirette azaba uğruyor deniliyor KABİR neeredeedir …

    Daha çok ibretler var neden yazmak istiyorum çünkü kuran bir bütündür sağdan soldan ayet yazıp azap var demek ruha aykırıdır . Kuran kendini tefsir eder .

    Furkan Suresi 33
    Onların sana verdiği her örneğe karşı biz sana gerçeği ve en güzel yorumu (ahsena tefsir) veririz.

    Yusuf Suresi 111
    Bu Kuran uydurulacak bir hadis (söz) değildir. Aksine o önündekini tasdikleyici, her şeyi detaylandıncıdır. İnanan bir topluluk için kılavuz ve rahmettir.

    Casiye Suresi 6
    İşte bunlar, Allah’ın ayetleridir ki onları sana gerçek olarak okuyoruz. Hal böyleyken Allah’tan ve ayetlerinden sonra hangi hadise inanıyorlar?

    Nisa Suresi 87
    Kimin hadisi (sözü) Allah’tan daha doğru olabilir?

    Lokman Suresi 6
    İnsanlardan öyleleri vardır ki, Allah yolundan bilgisizce saptırmak ve o yolu oyalanma aracı yapmak için hadis eğlencesi satın alırlar. İşte böylelerine rezil edici bir azap vardır.

    Devam edeyim

    16/21 Onlar cansız, ölüdürler. Ne zaman dirileceklerine dair şuurları da yoktur.

    17/52. Sizi çağırdığı gün, O’na hamd ederek davetine
    uyarsınız ve kabirlerinizde pek az bir müddet kaldığınızı
    sanırsınız.

    36/52 “Vay başımıza gelene” derler, “Yattığımız yerden bizi kim kaldırdı? Bu, Rahman’ın söz verdiği şeydi. Demek elçiler doğru söylemişti.”

    100/9-10. İnsan, kabirlerde bulunanların çıkarılacağı ve
    kalplerde olanların ortaya konulacağı bir zamanın
    geleceğini bilmez mi?

    zümer31
    Sonra şüphesiz siz kıyamet günü Rabbinizin huzurunda muhakeme edileceksiniz

    zümer71
    İnkâr edenler grup grup cehenneme sevk edilirler. Cehenneme vardıklarında oranın kapıları açılır ve cehennem bekçileri onlara şöyle derler: “Size içinizden, Rabbinizin âyetlerini size okuyan ve bu gününüze kavuşacağınıza dair sizi uyaran peygamberler gelmedi mi?” Onlar da, “Evet geldi” derler. ***Fakat inkârcılar hakkında azap sözü gerçekleşmiştir.***

    Teğabun7
    İnkâr edenler, kesinlikle, öldükten sonra diriltilmeyeceklerini iddia ettiler. De ki: “Hiç de öyle değil, Rabbime and olsun, mutlaka diriltileceksiniz, sonra da yaptıklarınız size elbette haber verilecektir. Bu, Allah’a kolaydır.”

    İşte kuranda herşey açıkça bellidir . inanın daha çok ayet var . Gaybı yalnız allah bilir onu da kitabında açıkça belirtmiştir. Hz Peygamber’i öne sürüp bir takım gaybi haberler verenler çok iyi düşünmelidilirder . Zira hadis hadis diye söz edenler en ünlü hadis nakilcileri bile bu konuda peygamberimizin tavrını bilmektedirler.

    “Sahabe Allah’ın elçisinden sözlerini yazmak için izin istediler. Ancak onlara izin verilmedi.” (Darimi, es-Sünen) El Hatib’teki hadis şöyledir: “Biz hadis yazarken Hz. Peygamber yanımıza geldi ve ‘Yazdığınız şey nedir?’ dedi.

    ‘Senden işittiğimiz hadisler’ (sözler) dedik. Hz. Peygamber; ‘Allah’ın kitabından başka kitap mı istiyorsunuz? Sizden evvelki milletler Allah’ın kitabı yanında başka kitaplar yazdıkları için yoldan çıktılar.’ dedi” (El Hatib, Takyid,) Tirmizi’den de bunu öğrenebiliriz: “Allah elçisinden sözlerini yazmak için izin istedik, bize izin vermedi.” (Tirmizi, es-Sünen, K. İlm)

    Devam edeceğim…

    posted on Kasım 13th, 2012 at 09:53

27. 27 On Kasım 29th, 2012, Özgür İrade said:

    İslam ile ilgili onlarca sayfa gezdim. Sorulan hemen her soruya hadis kitaplarından cevap veriliyor. Hadis alimleri bile birçok uydurma hadisin varlığını kabul ederken neye ya da kime inanacağız? Kaynak Kuran ı Kerim’dir arkadaşlar. Açıp okuyun, anlamaya ve uygulamaya çalışın.

    posted on Kasım 29th, 2012 at 12:55

28. 28 On Kasım 29th, 2012, Özgür İrade said:

    ”Dini hiziplere bölmeyin” ifadesi Kuran ı Kerim’de geçiyor. Bahsi geçen hizipler nedir? Mezhepler hizip midir? Bir mezhebe doğru olan, diğerine göre yanlış hatta günahtır. Üstelik bu bahislerden herhangi biri Kuran da yeralmazken hangi kitaba göre hüküm veriyorlar?

    posted on Kasım 29th, 2012 at 12:59

29. 29 On Aralık 21st, 2012, Mûti said:

    Mehmet Okuyan’a reddiye
    http://www.youtube.com/watch?v=NgBf8paUTe4

    posted on Aralık 21st, 2012 at 22:40

30. 30 On Aralık 24th, 2012, admin said:

    Kabir Azabı
    http://www.youtube.com/watch?v=P54NWlfItMA&feature=related
    http://www.youtube.com/watch?v=aDcJEML7pA8
    

    posted on Aralık 24th, 2012 at 10:13

31. 31 On Aralık 26th, 2012, fuat Alkan said:

    yasin said kardeşime teşekkürler

    posted on Aralık 26th, 2012 at 13:11

32. 32 On Aralık 30th, 2012, يلماز ابراهيم محمد said:

    النَّارُ يُعْرَضُونَ عَلَيْهَا غُدُوًّا وَعَشِيًّا وَيَوْمَ تَقُومُ السَّاعَةُ أَدْخِلُوا آلَ فِرْعَوْنَ أَشَدَّ الْعَذَابِ (46)

    قال رسول الله صلى الله عليه وسلم ” إن أحدكم إذا مات عرض عليه مقعده بالغداة والعشي إن كان من أهل الجنة فمن أهل الجنة وإن كان من أهل النار فمن أهل النار فيقال هذا مقعدك حتى يبعثك الله عز وجل إليه يوم القيامة ” أخرجاه في الصحيحين من حديث مالك به

    الى الاستاذ البروفسير محمد اوقويان المحترم

    احييك تحية الاسلام السلام عليكم واهنئك على ماجئت به من جديد في عالم التفسير بالادلة القرانية الثابته . انا لم اقرأ كتابك لانني اعيش في هولندا وصادف ان رأيت برنامجا في ( خبر تورك) واعجبنى اسلوبك البسيط في سرد المواضيع وتقديم الادلة الدامغة لاثبات صحة عرضك ولكن سبق وان وسمعت للشيخ العلامة المرحوم محمد متولى الشعراوي شرحا للاية من سورة غافر ولم يؤيد فيها عذاب القبر وانما قال واعطى مثلا وقال اذا احد ارتكب ذنبا والقت الشرطة عليه القبض فإه سوف يرى ادوات التعذيب هاهو معروض امامه ولكن لم يعذب بعد وانما اؤجل لوقت اخر قد يرد عليك البعض بهذه الاية للاستدلال بعذاب القبر فانها حسب التفاسير لاتدل على عذاب الجسد في القبر وانما عذاب الروح لغاية القيامة . كتبت هذا الرد بالعربي لانني اعرف بانك تجيد اللغة العربية ارجو منك الرد بالعربي وسبق لي ان ترجمت كتاب (الدعاء واثره في معالجة الامراض النفسية) للدكتور كنجاي
    اجار في هولندا من التركية الى العربية وتفضل بقبول فائق احترامي
    اخوكم يلماز ابراهيم محمد

    posted on Aralık 30th, 2012 at 16:03

33. 33 On Aralık 31st, 2012, admin said:

    Yılmaz bey,
    Yorumunuz için teşekkür ederiz.
    Habertürk programında Prof. Okuyan’ın konuşmasını izlediğinize göre cevabınızı da Türkçe yazsaydınız daha uygun olurdu. Bu sayfayı okuyanlar büyük ölçüde Türk okuyuculardır.
    Verdiğiniz hadisin Sahihayn’da geçtiğini belirtmemişsiniz. Kaynağı tam olarak vermek daha doğru olurdu. Hadis no ve bab gibi.
    Muhammad Mütevelli Sa’ravi (1911 – 1998 )’nin Ğafir suresine getirdiği açıklama da bir mantık yürütme olarak görülebilir.

    Hollanda’dan da olsa, Prof. Okuyan’ın kitabını şu adresten temin edebilirsiniz:
    http://kitap.antoloji.com/kur-an-i-kerim-e-gore-kabir-azabi-var-mi-kitabi/
    Selamlar
    ErdemYolu

    posted on Aralık 31st, 2012 at 11:08

34. 34 On Aralık 31st, 2012, Yılaz'a said:

    arkadaşım türkçe yazarmısın . bırakın bu arap sempatizanlığını . sizler gibi insanlar yüzünden insanlar yıllarca kuran okudular kendimde dahil . Bir ayette ne dedindiği dahi öğrenemediler . Bu suç sizindir .

    Ben bu siteye giriyorum sık sık . ing , türkçe artık fransızca kuran okunmaz diyen çıksın ispatlasın .

    Açıkça söylüyorum çıksın ispatlasın. Yoksa şov yapmasın.

    posted on Aralık 31st, 2012 at 18:09

35. 35 On Ocak 3rd, 2013, ömer said:

    yasin said nasih mensuh sebebi nüzül tefsir demeden ayet meallerinden kafana göre hükümler çıkarmışsın.öyleyse tefsire bakmadan şu ayetede mana ver nasılsa meal yetiyor ….bu dünyada kör olan ahirette de kör olacak

    posted on Ocak 3rd, 2013 at 15:51

36. 36 On Ocak 10th, 2013, يلماز ابراهيم محمد said:

    sayin 34 no lu yorumciya; selamun aleykum
    Her kes Ana diliyle yazabilir ben yukardaki arapce yorumum ise Gafir suresinin 46 ayetdir sayin Mehmet hoca ni desteklemek icin yazdim. quraanín anlami her dilde okunur bunda bir sey yok ama ben turkceyi iyi yazabilmedigim icin arapce yazdim arapce benim icin daha kolay ve her hangi bir show yapmak niyetim degil benim ana dilim arapce ve anladigim her dilde yeni yorumlari takiip idiyorum ingilzce de dahil,saygilar

    posted on Ocak 10th, 2013 at 03:48

37. 37 On Ocak 10th, 2013, 36 ya said:

    V.a. Selam Uslubum oturu kusuruma bakmayin.Turkceniz gayet yeterli .İns daha da yorumlarinizi okuruz
    ahmt

    posted on Ocak 10th, 2013 at 18:17

38. 38 On Ocak 18th, 2013, M zahid kuldaş said:

    s.a aleykum sayın hocamızın değerlendirmelerini okudum. Değerli hocam başkalarının tesbitlerini yorum olarak değerlendiriirken. kendi tesbitlerini neden yorum olarak değerlendirmediği dikkat çekicidir. çünkü hocanın yaptığıda yorumdur. Elbetteki inanç konusunda zayıf ve uydurma hadisler kabul edilmez. Ancak bu kabir azabı ile ilgili hadislerin hepsi zayıf ve uydurma değildir. Aynı zaman da bir tefsir hocasısınız. acaba rivayet tefsirlerinde bu konu nasıl ele alındığını neden ifade etmemişsiniz.Ayrıca kabir azabı ile neden her hadis kitabında bir başlık yer almıştır.Sünnet siz ve hadissiz Kuran anlaşılmaz bir kitap olur.İbn-i Kayyımın ER-Ruh adlı kitabına da değinseydiniz ya ! çünkü yazar orada kabir azabını varlığını sahih hadislerle delilllendiriyor. ve size bir tek sorum olacak neden mezarlıkları ziyaret ederken Resulullah (s.av) selam vermemizi tavsiye ediyor(müslim:cenaiz 35 bab hadis no:102?

    posted on Ocak 18th, 2013 at 01:45

39. 39 On Ocak 20th, 2013, OMER said:

    KABİR AZABI HAKTIR GERÇEKTİR, İLİM OKUDUKTAN SONRA
    AYETLERİN ASIL MANALARINA KENDİ YORUMLARINI KATAN İLİM ADAMI ÜNVANI ALMIŞ ADAMLARA DİKKAT EDİN KURANA AŞIK OLABİLİRSİN ÇOK SEVEBİLİRSİN AMA KABİR AZABI YOKTUR DİYEN BUNU SAVUNAN İNSANA DİKKAT EDİN.KONUYU ÇOK GÜZEL ANLATMASI İNSANIN MANTIĞINA VE AKLINA TAM UYGUN GİBİ ANLATILMASINA ALDANMAYIN İDDİA EDİLEN KONU İMAN NOKTASINDA TEHLİKELİ. AMAN AMAN SİZİ GÖREYİM BİR KİŞİYE TAKILIP KALMAYIN PROFÖSÖR DİYE TABİ OLMAYIN TEKRAR VE BAŞKA İLİM SAHİBİ İNSANLARIN GÖRÜŞLERİNİDE DEĞERLENDİRİN AŞKI MUHABBETİNİZİ HER ZAMAN DİRİ VE KALBİNİZDE TUTUN ,FAKAT BUNU SAVUNAN İNSANA SAKIN SAKIN İNANMAYIN

    posted on Ocak 20th, 2013 at 01:03

40. 40 On Ocak 20th, 2013, admin said:

    “İNSANIN MANTIĞINA VE AKLINA TAM UYGUN GİBİ ANLATILMASINA ALDANMAYIN İDDİA EDİLEN KONU İMAN NOKTASINDA TEHLİKELİ” diyorsunuz.

    İman konusunda gösterdiğiniz kabir azabı, imanın şartları arasında yer almamaktadır. Asıl tehlike, imanın şartlarına yeni şartlar eklemektir.

    posted on Ocak 20th, 2013 at 08:11

41. 41 On Ocak 22nd, 2013, 35-38-39 -kuranı yetersiz görenler said:

    Profesyonel din adamları, insanları Kuran’dan uzaklaştırmak için Kuran’ın zor, anlaşılmaz ve mücmel olduğu yalanını yüzyıllarca empoze ettiler. Kuran’ın anlaşılması için yüzlerce ciltlik rivayet kitaplarının didik didik edilmesi gerektiğine kananlar, Kuran’ı öğrenmeye vakit bula-madılar. Vakit bulanlar ise kafalarını binlerce hurafeyle doldurduklarından ve üstelik Kuran’ı bunlara muhtaç kabul ettiğinden onu anlama şansını baştan kaybettiler. Nitekim, Allah’ın korunmuş Kelamını korunmamış kul sözlerine muhtaç görenler, Kuran’ın anlaşılmasının zor olduğunu iddia edip durdular.

    (25:30)

    Peygambere yakıştırılan yalanların Hadis ve Sünnet adıyla anılacağını bilen Allah, Hadis(söz) kelimesini ayetlerden başka bir söz için kullandığında genellikle kötü bir anlamda kullanır (12:111; 31:6; 33:53; 45:6; 52:34; 66:3). Sünnet (ya-sa) kelimesi de sürekli “Allah’ın sünneti” olarak tanımlanır (33:38,62; 35:43; 40:85; 48:23)

    Kuran’ı yeterli görmeyen inkarcılar, Allah tarafından Kuran’ı anlamaktan engellenmişlerdir (17:45; 18:57).

    Çok ilginçtir ki, Kuran’ı kaynak olarak yeterli görmeyenler Kuran’ın anlaşılması ile ilgili ayetlerin bizzat kendilerini anlamamışlardır. Nitekim, 7:3; 17:46; 41:44; 56:79 ayetleri, hem-tez-hem-kanıt olan özgün bir dille kanıtı tezin içine gömen birer sanat eseridir.

    Günümüz Müslümanlarının bildiği ve uygulamaya çalıştığı İslam, yüzyıllar boyu, din adamlarının uydurdukları kurallarla öylesine bozulmuştur ki Hz Muhammed’in bildirdiği İslam diniyle ilgisi kalmamıştır. “Ulema” geçinen din adamları, o kadar çok şeriatlar, haramlar, çarşaflar, peçeler, gıdasal yasaklar, sakallar, sarıklar, istincalar, istibralar, misvaklar, hadisler, sünnetler, şefaatler, hazretler, efendiler, kerametler, melanetler, evliyalar, şerifler, seyyitler, hırkai şerifler, kılı şerifler, takiyyeler, takkeler, tespihler, tekkeler, mezhepler, tarikatlar, şatahatlar, muskalar, istihareler, hülleler, hileler, türbeler, nafileler, mekruhlar, menduplar, sevaplar, müstehaplar, fetvalar ve palavralar uydurmuşlardır ki İslam dinini Allah’ın doğadaki ayetleriyle çelişen, karmaşık ve yaşanmaz bir dine çevirmişlerdir.. Müslüman halkların dünyanın bu kadar gerisinde kalmalarının en önemli sorumluları bu dinadamlarıdır.

    Reform gerçekleşecek ve din sadece Allah’a has kılınacaktır. Allah’a Hamdolsun.

    posted on Ocak 22nd, 2013 at 04:44

42. 42 On Şubat 23rd, 2013, rami hüzünses said:

    60 yaşındayım, süleymancı diye bilinen kurslarda 3,5 yıl yatılı okudum,risale’i nur dersleri okudum, bazı tarikatlara girdim,tasavvuf dersleri aldım.en son melamilik dersleri meratip aldım.sonunda bir kanaate vardım. bu saydıklarım yerler hepsi din adına ne yazık ki doğru bilgi vermiyorlar, müslümanları din adına yanlışa sürüklüyorlar.bayındır hocanın söylediklerinin hepsi doğru.anlattıklarının hepsini hayatımda yaşadım. mehmet okuyan,m.islamoğlu gibi hocaların Allah sayısını artırsın.

    posted on Şubat 23rd, 2013 at 16:25

43. 43 On Mart 2nd, 2013, ismail said:

    Allah bin kere razı olsun sizlerden değerli hocam gözümüzü açtı.hele türkiyede islam cemaatlerin tekeline girmiş durumda iken böyle bir dik duruş sergileyip gerçekleri anlatmak takdire şayandır HZ. ALLAH madem insanlar anlayamayacaktı neden Kuran ı gönderdi.Kafası basmayan cahil alimler yüzünden Kurandan uzak kalan bu millet elbette bunun hesabını mahşerde soracaktır.

    posted on Mart 2nd, 2013 at 07:33

44. 44 On Mart 4th, 2013, ekin erişgin said:

    bu adamın dediklerine aldırıs etmeyiniz

    posted on Mart 4th, 2013 at 09:39

45. 45 On Mart 16th, 2013, hasan özkaya said:

    Kur’an-ı Kerim anayasa gibidir ,Kabul edildiği zaman herkes ondan istediğini çıkarabilir .Bu sebeple Hz.Peygamber Kur’an’a şerh getirdi,

    Yine Bakara Suresi 2.ayette
    ” İşte bu kitap ki onda asla şüphe yok ki Müttakiler(Allah’a karşı gelmekten sakınanlar için) hidayet rehberidir”buyruldu.

    Demek ki Bu Kur’an ,İnsanları hidayete eriştirmek için gönderilmiştir,Fakat onu doğru anlamayanların da ahirette azaba çarpılmalarına sebep olacaktır.

    Hakka Suresinin 48.ayetinde de benzer şekilde ;

    ”Şüphesiz Kur’an, Allah’a karşı gelmekten sakınanlara bir öğüttür.”
    buyruldu ki bu ayette sözümüzün doğruluğuna delildir.

    Aynı şu örneğe benzer ki ,Güneş her yeri ve herşeyi aydınlatmakta ve ısıtmaktadır,Fakat Güneş’ten herkes aynı şekilde istifade etmez hatta kimilerine zararlı olur ,Plajda Öğlen Sıcağında herhangi bir korunma tedbiri almaksızın güneşlenen kişinin derisini yakar kavurur ,
    Ama Güneş yine güneştir ,ve herkesin ona ihtiyacı vardır.

    Kur’an;Vahyin temelini,özünü toplu ve öz bir şekilde bildirir ,
    Bütün şeri hükümlerin kaynağı kur’Andır ,Fakat bazı meselelerin izahı ve bildirilmesi sünnete yani peygambere bırakılmıştır.
    Zaten Kur’anı Kerimi’de açıklayan bizlere tebliğ ve tebyin eden Peygamberdir.

    Yüce Allah Nahl Suresi 44.ayette ;
    Biz sana bu zikri(Kur’anı) indirdik insanlara ne indirildiğini açıklayasın diye” buyruldu.

    Demek ki peygamberin temel iki görevi vardır.
    Birincisi Tebliğ, Allah’tan aldığı vahyi ne eksik ne fazla insanlara bildirmek ,
    İkincisi Tebyin’dir ki bu da tebliğ edilen hükümleri izah etmek,anlamını açıklamak içindir.

    Yine Bakara Suresi 151.ayette”

    O peygamber ki size kitabı ve hikmeti öğretiyor” buyruldu

    Kitab’tan kasıt Kur’an, Hikmet’ten kasıt ise Peygamberin sünnetidir.Yine bu ayet sözümüzün doğruluğunu gösteriyor.

    Doğru i’tikâd, Ehl-i sünnet âlimlerinin, Kur’ân-ı kerîmden ve hadîs-i şerîflerden ve Ashâb-ı Kirâmdan öğrendikleri, anladıkları i’tikâddır. Kur’ân-ı kerîmin ve hadîs-i şerîflerin ma’nâsını doğru anlayan, doğru yolun âlimleridir. Bunlar da, Ehl-i sünnet vel-cemâ’at âlimleridir. Bunların anladığı, bildirdiği ma’nâlara uymayan her şeye, akla, fikre, hayâle iyi gelse de ve tasavvuf yolunda keşif ve ilhâm ile anlaşılsa da, hiç kıymet vermemelidir.

    Ehl-i sünnet âlimlerinin anladıkları ma’nâlar doğrudur, kıymetlidir “rahmetullahi teâlâ aleyhim ecma’în”. Bunlara uymayanlar kıymetsizdir. Çünki bu ma’nâları, Ashâb-ı Kirâmın ve Selef-i sâlihînin eserlerini inceleyerek elde etmişlerdir. O hidâyet yıldızlarının ışıkları ile parlamışlardır. Bunun için, ebedî kurtuluş bunlara mahsûs oldu. Sonsuz sa’âdete bunlar kavuştu. Allah yolunda giden kâfile bunlar oldu. Kurtuluş, ancak Allah yolunda bulunanlar içindir.

    Kabir azabı’da Ehli Sünnet itikadının önemli esaslarındandır.Kur’an,sünnet ve icma ile sabittir.

    Fakat zannedildiği gibi Kabir azabının tek delili,Mümin 46’da firavun ve ailesi ile ilgili olan değildir,

    -(Günahları yüzünden suda boğuldular, ardından da ateşe atıldılar)

    (Nuh,25)

    Ayet-i kerimesinde geçen ”Feüdhılu” kelimesindeki F harfi, hiç ara verilmediğini gösterir. Yani (Suda boğulduktan hemen sonra kabirdeki azaba maruz kaldılar) demektir.

    3- (Allah yolunda öldürülenleri [şehidleri] ölü sanmayın! Bilakis onlar diridir)

    (Ali İmran,169)

    Allah yolunda öldürülenlere ölü demeyin halbuki onlar diridirler fakat siz bunu anlayamazsınız.

    (Bakara,154)

    Allahu Teala bu ayetlerde ,Fisebilillah(Allah yolunda) öldürülenlere şehid düşenleri ölü demeyi yasak etmiş ,onların diri olduğunu açıkça beyan ediyor.Bu iki ayette kabir hayatının varlığını bildiriyor.

    4- “Her kim de benim zikrimden (Kur’an’dan) yüz çevirirse, mutlaka ona dar bir geçim vardır. Bir de onu kıyamet gününde kör olarak haşrederiz.”

    (Taha,124)

    Ayetin metninde geçen maişeten denken (dar bir geçim) kabir azabının varlığını bildiriyor.

    5-Tekasür suresinin 3. âyetindeki, bu övünmenizin kötü akıbetini “İleride bileceksiniz!” demek, “Ölürken” demektir. 4. âyetindeki “Yine ileride bileceksiniz” ise “Kabirde” demektir.

    6-Bekara suresinin, (Ölü iken sizi diriltti. Tekrar öldürecek ve tekrar diriltecek) mealindeki 28. âyetinde bildirilen, ikinci dirilme kabirde olacaktır.

    7-Araf suresinin, (Orada yaşayıp, orada öleceksiniz, yine oradan dirilip çıkarılacaksınız) mealindeki 25. âyetindeki “Orada”dan maksat kabir hayatıdır.

    8-Casiye suresinin, (Allah sizi diriltir, sonra öldürür) mealindeki 26. âyetinde, diriltmenin kabirde olacağını bildiriyor.

    9-Çevrenizdeki bedevîlerden birtakım münafıklar vardır. Medine halkından da münafıklıkta direnenler var ki sen onları bilmezsin. Biz onları biliriz. Onlara iki defa azap edeceğiz. Sonra da büyük bir azaba itileceklerdir.

    (Tevbe,101)

    Tevbe suresinin, (Onları iki defa azaba uğratacağız) mealindeki 101. âyetindeki azabın birisi kabir azabıdır

    Bütün bu ayetler kabir hayatının varlığını ve kabir azabının hak olduğunu beyan ediyor.

    Peygamber Efendimiz (s.a.v) kabir azabının hak olduğunu bildirmiştir,Hadisi Şeriflerinde detaylı bilgiler vermiştir.

    Muhbiri Sadık aleyhissalatu vesselam

    Ümmetim dalalet üzerinde birleşmez buyurdu,Ehli Sünnet alimleri,İslam alimleri kabir azabının ahiret azaplarından olduğuna ve var olduğu hakkında ittifak ettileri,icma hasıl olmuştur,

    İcma’da dinde senettir,yanlış olamaz.

    Muhbiri Sadık(Doğru haberci) aleyhissalatu vesselam bir hadisi şeriflerinde;

    (Kur’ân-ı kerîmi, kendi görüşüne, anlayışına göre tefsîr eden kâfir olur) buyurdu.

    Kur’ân-ı kerîmin tefsîri, ancak Resûlullah’tan “sallallahu aleyhi ve sellem” işitildiği gibi yapılabilir ,bu hadisi şerif bunu bildirmektedir.

    Ehli Sünnet alimleri ,büyüklerinin tefsirlerinde ,ayetleri izah ederken; Katade İbni Abbas gibi sahabe-i Kiram’ın müçtehidlerinin açıklamalarına göre izah ederler.Çünkü Ehli Sünnet büyüklerinin takip ettiği yol Resulullah’ın ve Sahabelerinin yoludur,Bu yüzden Kurtuluş fırkası oldular,dinde dosdoğru yol oldular..Ahiret azaplarından tam kurtuluşla kurtulanlar oldular..

    Kur’anı Kerim’i kendi anlayışına görüşüne göre tefsir edenler,ehli sünnet alimlerinin yolundan ayrıldılar ve böylece Bid’at ehli oldular,yollarını sapıttılar,Ashab’ı Kiram’ın yolundan ayrıldırlar ,Halbuki bilmediler ki ,Ashab-ı Kiram’a tabi olmak İnsanların en üstününe aleyhissalatu vesselam’a tabi olmaktır,ve onun yolunda olmaktır.

    Din bu bid’atlerden önce kâmil(tamam) olmuştu. Allahu Teâlâ’nın ni’meti tamâm olmuştu.
    Allahu Teâlâ, bu dinden râzı olmuştu. Mâide Sûresinin üçüncü [3] âyetinde meâlen, (Bugün dîninizi sizin için kemale erdirdim. Üzerinize olan nimetimi tamâmladım ve size din olarak islâmiyeti vermekle râzı oldum) buyuruldu. Dînin olgunlaşmasını, bu bid’atlerden, bu reformlardan beklemek, bu âyet-i kerîmeye inanmamak olur.

    Bugün dini bid’at’ten kurtarıp,öze Kur’an’a yaklaştırmak adına yapılan faaliyet ve açıklamalar,müslümanların itikadını bozarak onları ehli sünnet dairesinden çıkarmaktadır

    Uydurma rivayetler var ise’de ,bugün Hadisi Şeriflere olan güven ve inanç ciddi zedelenmiştir,ve bu algı tüm rivayetlerin uydurma olduğuna ve Kur’an’dan başka hiçbirşeye itimat edilemeyeceği algısını oluşturmuştur.

    Kur’anı Kerim’i Cebrail aleyhisselam Kitap halinde toplu bir şekilde getirmedi,Peygamberimize 23 yılda peyderpey indirildi

    Kur’anı Kerim’i Sahabeler topladılar, Eğer onlara itimad olunmaz ise Din yıkılmış olur.
    Çünkü Kur’anı’da ,İslamı’da Ashab-ı Kiram bildirdiler, herkes onlardan öğrendiler,

    Resulullah (s.a.v);

    “İnsanların en hayırlıları benim asrımda yaşayanlardır. Sonra bunları takip edenlerdir, sonra da bunları takip edenlerdir. ” buyurdu

    (Buhari, Şehadat 9)

    Kendi asrını ,Asrı Saadeti zikretti ,Tabiin zamanını zikretti, Tebe-i Tabiin zamanını zikretti ondan sonrasını zikretmedi,bildirmedi..

    Zaten Fıkhın çözümlenmesi,Dinin hükümlerinin Ayet ve Hadislerden çıkarılması bu 300 yılda oldu..Ondan sonra gelenler hep önceki alimlere dayanarak gelebildiler,ilerleyebildiler…Yakın olanlar onlardır,Sahabeye yetişen onlardır..

    Sahabelerden Abdullah ibni Amr As Efendimizin Hadislerini yazıyor idi, Resulullah yazın buyurdu, Hatta bazıları Amr İbni As hazretlerine dediler ki ,Resulullah’ta beşerdir,ağzından öfkeyle de bir söz çıkabilir,neden her işittiğini yazıyorsun?

    Bu söz Resulullah’a arz edildi,O’da Elleriyle mübarek ağzını işaret ederek bu ağızdan hak’tan başka birşey çıkmaz buyurdular,Böylece Hadisi Şerifler,Peygamber hayattayken yazıldılar

    Daha sonra’da kitaplara aktarılarak nakil yoluyla bize kadar ulaştılar..

    Peygamberin Hadislerini kabul etmeyenlere sormak lazımdır,Kur’anı Kerim’in doğruluğuna neden bu kadar çok itimat ediyorsunuz? Çünkü hiçbirimiz bizzat Peygamberimizin ağzından duymadık,Bizzat ondan işitmedik,Ashabı Kiram toplayıp kitap haline ,bugünkü şekline getirdiler,

    Belki de bazı ayetleri eksik bıraktılar ya da uydurdular,ya da değiştirdiler, ya da eksik topladılar ? Kim bilebilir?

    Bu sefer’de Kur’an korunmuş kitaptır,Allah biz onu indirdik biz koruyacağız buyuruyor derler,cevap olarak.Peki bu sözü’de kendilerine güveni tam sağlamak için uydurmuş eklemiş olamazlar mı ?

    Dolayısıyla düşünmek lazımdır, Maalesef bugün müslümanların teslimiyeti azaldı, Birçoğunun itikadı çok sağlam ve sinmiş değildir,bundaki en büyük etken din adına konuşan kimselerin kafaları karıştırması ,yeni ve farklı şeyler söyleyerek ,eski alimlere olan güveni sarsmasından kaynaklanmaktadır.

    (Kur’andan başka, delil kabul etmem diyenler çıkacak.) [Ebu Davud]

    (Hadisi bırak, Kur’ana bak diyerek beni yalanlayanlar çıkacak.) [Ebu Ya’la]

    (Sonra gelenler, önceki âlimleri cahillikle suçlayacak.) [İ.Asakir]

    Sakın sizin birinizin Koltuğuna Yaslanıp, Kuranda Bulduğuma inanırım Bulmadığımı Red ederim derken yakalamayım, Ahir zamanda Bunlar gelecek benim hadislerimi inkar edecekler (Ebu Davud)

    Bu Hadisi Şerifler sözümüzün doğruluğunu göstermekte ve bugünkü portreyi çizmektedir.Allah ve Resulü ne buyurduysa haktır,doğrudur.

    Allahualem…

    posted on Mart 16th, 2013 at 13:17

46. 46 On Mart 20th, 2013, doktor kul said:

    s.a arkadaşlar. kitapyurdu.com’da daha uygun fiyata Mehmet Hoca’nın kabirle ilgili kitabı mevcuttur. s.a

    posted on Mart 20th, 2013 at 05:45

47. 47 On Mart 20th, 2013, doktor kul said:

    s.a sonradan farkettim kitabın tükendiğini. şu an ellerinde yokmuş.yakın zamanda gelir inş. s.a

    posted on Mart 20th, 2013 at 06:10

48. 48 On Mart 20th, 2013, admin said:

    Bu konuda icma olduğu sağlam bir delile dayanmaz. Ayrıca herhangi bir konuda yeryüzündeki tüm alimlerin ittifak ettiklerini iddia etmek bilmediğimiz bir konuda konuşmaktır. Açıktır ki tüm din alimlerinin hemfikir olacakları konu Kur’an’ın muhkem konularıdır. Bunun dışındaki konularda sıklıkla ihtilaf olmuştur. Diğer taraftan zorlama yorumlarla sağlıklı bir sonuca varılamaz. Allah, bu konuyu açıkça bildirmemiştir. Bilmediğimiz bir konuda, Allah hakkında, din hakkında ileri geri konuşmak ciddi sorumluluk getirir. En azından bu konuda kesin bilgimiz yoktur diyebilmeliyiz.

    posted on Mart 20th, 2013 at 12:45

49. 49 On Mart 25th, 2013, Özcan said:

    Icma denen sey zaten Islam’a tamamen aykiri. Hiristiyanlarin Konsilleri gibi birsey. Dinin esasi Kuran ve Kuran ile uyumlu olan sahih sunnet. Icma diye birsey asla ve asla kabul edilemez.

    posted on Mart 25th, 2013 at 21:14

50. 50 On Mart 27th, 2013, ekrem said:

    KAbir azabi haktir haktandir.ve bunu da herkez gorecek. ama is isten gecmis olmasin.imanimizi zedelemeyelim .birisi kabir azabi yok diyor. biri sirat koprusu yokdiyor ,birisi kadere inanmayin diyor bu kisilerin hepsi ehli sunnet dusmani kisiler.

    posted on Mart 27th, 2013 at 00:34

Yorum Yaz