Bilim tarihi kronolojisi
BİLİM TARİHİ KRONOLOJİSİ
| 
 M. Ö. 4241 Olayların kesin olarak tarihlendiği ilk yıl. Bunu olanaklı kılan Mısır takvimi olmuştur.  | 
| 
 M. Ö. 2630 İmhotep, Mısır Firavunu Coser’e hekimbaşı olur.  | 
| 
 M. Ö. 1000 Çinlilerin gökbilim alanında bildikleriyle ilgili ilk kayıtlar.  | 
| 
 M. Ö. 700 Eski bir Hint tıp metni olan Ayurueda’nın ilk derlenişi.  | 
| 
 M. Ö. 600 Thales, doğada olup bitenler için ussal açıklamalar. Demirin manyetizmasının keşfi.  | 
| 
 M. Ö. 551 Çinli filozof Konfüçyüs doğar  | 
| 
 M. Ö. 500 Pythagoras, evrende sayıların ve uyumun gizemli önemini irdeler.  | 
| 
 M. Ö. 450 480-350 yılları arasında Leucippus ve Democritus’ un atom kavramını ortaya attı.  | 
| 
 M. Ö. 450 Daha sonra büyük bir doktor olacak olan Hippokrates, Kos (İstanköy) adasında doğar.  | 
| 
 M. Ö. 399 Yunanlı filozofların en önemlilerinden Sokrates’in ölümü.  | 
| 
 M. Ö. 387 Filozof Platon, Atina’da Akademia’yı kurar  | 
| 
 M. Ö. 335 Aristoteles, doğa tarihiyle ve evrenin yapısıyla ilgili önemli bilimsel kitaplar kaleme alır.  | 
| 
 M. Ö. 287 Matematikçi ve mucit Arkhimedes doğar. Hidrostatik, kaldıraç  | 
| 
 150 Batlamyos, yıldızlarla gezegenlerin hareketleri hakkındaki Almagest’i yazar.  | 
| 
 161 Yunanlı anatomici Galenos, daha sonra ünlü bir doktor olacağı Roma’ya yerleşir.  | 
| 
 600 Orta Amerika’da Maya uygarlığı gelişir  | 
| 
 750 Cabir bin Hayyan kimya, simya, metaller ve çelik paslanmaması. Atomlarla ilgili çalışmalar.  | 
| 
 765 Bağdat’ta ilk akıl hastanesi açıldı.  | 
| 
 800 Cahız zooloji, ırklar, canlı türleri, antropoloji ve psikoloji konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 813 Bağdat’ta gökbilim okulu kuruldu  | 
| 
 820 El-Harizmi cebir çalışmaları yaptı, bugünkü rakamları buldu. Leonardo’ya öncülük.  | 
| 
 829 İlk rasathaneler, Bağdat’taki Şemmâsiye ve Şam’daki Kâsiyün rasathaneleridir.  | 
| 
 830 El-Kindi zaman ve hareket konusunda teoriler geliştirdi. (Rölativiteye öncülük)  | 
| 
 840 Sabit bin Kurra geometriği aritmetiğe uyguladı. Diferansiyel hesapları. İlk anestezi.  | 
| 
 850 Ahmet Fergani bilimsel deneylerin önemini teoremi, dünyanın eğilimini hesapladı.  | 
| 
 859 İlk üniversite Fas’ta Emevîler tarafından kuruldu. (Keyruvan Üniversitesi)  | 
| 
 860 İbn Firnas ilk bilimsel uçma ve dereceli gözlük konularında çalışmalar yaptı  | 
| 
 870 Farabi akustik, musiki, bilimlerin tasnifi, tıp konusunda çalışmalar yaptı  | 
| 
 900 Ebubekir Razi deneysel gözlemler, katarakt, cerrahi. Petrolü damıttı ve naft olarak kullandı.  | 
| 
 950 İbn Yunus astronomi konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 960 Ebü’l-Vefa trigonometri-ışık-görme olayı-yoğunluk aleti piknometre icadı-Kopernik’e öncülük  | 
| 
 970 Zehravi tıp, cerrahi ve dişçilik konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 980 İbn Miskeveyh Psikoloji, kimya ve tıp konularında çalışmalar yaptı.  | 
| 
 985 İbnü’l-Heysem(Alhazen) optik-görme-ışık. Harekette Newton’a, optikte Bacon’a öncülük.  | 
| 
 990 Biruni Cebir, Geometri ve Coğrafya, özgül ağırlıklar konularında eserler yazdı.  | 
| 
 1000 Ebu’l-Hasan teleskopun tanımını yaptı ve şeklini çizdi.  | 
| 
 1100 Ömer Hayyam binom denklemi sorununu çözdü.  | 
| 
 1010 İbn Sina anatomik çalışmalar yaparak tıbba katkıda bulundu.  | 
| 
 1020 Ali bin İsa gözün anatomisi üzerinde çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1088 Avrupa’da ilk üniversite İtalya’da Bologna Üniversitesi kuruldu.  | 
| 
 1100 Paris Üniversitesi kuruldu  | 
| 
 1130 El-Hazini ölçü-tartı konusunda ve hassas teraziler buluşlar yaptı. Yıldızlar ve gezegenler.  | 
| 
 1140 İbn Tufeyle felsefik roman ve tıp, astronomi ve tıp konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1150 Yahya el-Mağribi üçgen teorisini keşfetti. Pascal üçgenine öncülük.  | 
| 
 1160 İbn Rüşd felsefik eserler ve tıp ansiklopedisi yazdı.  | 
| 
 1065 Bugünkü anlamda ilk üniversite Bağdat’taki Nizamiye Medresesi’dir.  | 
| 
 1167 İngiltere’de Oxford Üniversitesi kuruldu.  | 
| 
 1170 El-Harizmi sıfır rakamını buldu, logaritma ve pusula konusunda buluşlar yaptı.  | 
| 
 1190 Cezeri su saatleri, otomasyon, robotlar, sibernetik ve fıskiyeler konusunda buluşlar yaptı.  | 
| 
 1250 El-Kazvini canlı türleri ve anatomi üzerinde çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1253 Matematik ve bilim dersleri veren Robert Grosseteste’in ölümü.  | 
| 
 1255 İbnu’n-Nefis kan dolaşımı hakkında buluşlar yaptı.  | 
| 
 1259 Bugünkü anlamda rasathane ilk olarak Meraga’da kuruldu  | 
| 
 1260 Nasiruddin Tusi trigonometri üzerinde çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1264 Aquinolu Thomas, Hıristiyan düşüncesini Aristoteles’in öğretisiyle uzlaştırır.  | 
| 
 1267 Roger Bacon, geleneksel Hıristiyan eğitimine karşı çıkar.  | 
| 
 1269 Cambridge Üniversitesi kuruldu.  | 
| 
 1300 İbnul Münzir hayvanların özellikleri ve tedavisi konusunda eserler yazdı.  | 
| 
 1380 İbn Haldun tarih ve sosyoloji üzerinde çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1390 Gıyaseddin Cemşid ondalık kesir sistemini ve virgülü buldu.  | 
| 
 1440 Akşemsettin hastalıklar ve mikroplar konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1450 Ali Kuşçu astronomi konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1452 Mucit ve sanatçı Leonardo da Vinci doğar  | 
| 
 1453 İstanbul’da Fatih Külliyesi(Fatih Camii çevresinde Zeyrek ve Sahn-ı Seman medreseleri)  | 
| 
 1500 Piri Reis coğrafya ve haritacılık üzerinde çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1540 Mimar Sinan mimari eserler ortaya koydu.  | 
| 
 1550 Takiyuddin rasathane araçları, ondalık kesirler, optik, renk ve ışık konusunda çalıştı.  | 
| 
 1527 Paracelsus, Basel Üniversitesi’nde profesör olur  | 
| 
 1543 Copernicus; gezegenler Dünya’nın değil Güneş’in etrafında dönüyor. Andreas Vesalius, insan anatomisiyle ilgili bir elkitabı çıkarır.  | 
| 
 1551 Conrad von Gesner, hayvan krallığıyla ilgili dev incelemesini yayımlamaya başlar.  | 
| 
 1572 Tycho Brahe tarafından Avrupa’da teleskopsuz ilk rasathane kuruldu. Kepler yardımcısı.  | 
| 
 1573 Takiyuddin tarafından İstanbul’da ilk rasathane kuruldu. 1580 ‘de yıktırıldı.  | 
| 
 1574 Tycho Brahe, gökyüzünü gözlemek için Hven adasında bir gözlemevi kurar.  | 
| 
 1590 Zacharias Janssen mikroskopu buldu.  | 
| 
 1596 Matematikçi ve filozof Rene Descartes doğar  | 
| 
 1609 Galileo Galilei, teleskopu profesyonelce kullandı.  | 
| 
 1616 William Harvey, kan dolaşımı konusunda dersler verir  | 
| 
 1618 Johannes Kepler, gezegenlerin Güneş’in çevresinde çizdikleri elips biçimindeki yörüngeleri betimleyen yasaları yayımlar.  | 
| 
 1627 Francis Bacon’un, bilimin toplum içindeki rolüyle ilgili olarak Yeni Atlantis’inin yayımlanışı.  | 
| 
 1632 Galileo, lki Büyük Dünya Sistemi Hakkında Diyalog’u yayımlar.  | 
| 
 1640 Katip Çelebi coğrafik ve ansiklopedik eserler yazdı.  | 
| 
 1642 Galileo ölür. Isaac Newton doğar.  | 
| 
 1644 Descartes’ın en önemli bilimsel çalışması Felsefenin İlkeleri’nin yayımlanışı.  | 
| 
 1661 Robert Boyle, “Kuşkucu Kimyager” kitabında, maddenin minik yuvarlardan oluştuğunu ileri sürdü.  | 
| 
 1662 Londra’da Kraliyet Derneği kuruldu.  | 
| 
 1665 Robert Hook mikroskop yardımıyla ayrıntılı çizimler içeren Micrographia’sının yayımlanışı.  | 
| 
 1666 Paris’te, Academie Royale des Science kurulu.  | 
| 
 1675 Hezarfen Ahmet Çelebi uçuş denemeleri yaptı.  | 
| 
 1682 Edmond Halley, kendi adıyla anılacak bir kuyrukluyıldızın yörüngesini çizip betimler.  | 
| 
 1687 Newton’un, evrensel çekim yasalarını formülleştirdiği Principia başlıklı kitabının yayımlanışı.  | 
| 
 1703 Newton, Kraliyet Derneği’nin başkanlığına getirilir ve 1727’de ölümüne dek bu görevde kalır.  | 
| 
 1704 Newton, mercekler ve ışık hakkındaki, Optik başlıklı kitabını yayımlar. John Ray, 17 000 bitkiyi içeren sınıflandırmasını tamamlar  | 
| 
 1705 Francis Hauksbee, vakumlu bir küreyi sürterek anlık, parlak elektrik ışıkları elde eder.  | 
| 
 1729 Stephen Gray, elektriği büyük uzaklıklara iletir  | 
| 
 1745 Elektrik depolayan bir alet olan Leiden şişesinin bulunuşu.  | 
| 
 1748 Georges de Buffon, 36 cilt tutan, doğa tarihi incelemesini tamamlar.  | 
| 
 1752 Benjamin Franklin, yıldırımın elektrikten kaynaklandığını gösterir.  | 
| 
 1753 Carl Linnaeus, yeni, ikiterimli bitki sınıflandırma sistemini yayımlar.  | 
| 
 1756 Joseph Black, kimyasal maddelerin ısıtılmasıyla elde edilebilen “sabit hava”yı bulur.  | 
| 
 1774 Joseph Priestley, oksijen olarak bildiğimiz gazı ayrıştırır ve ona “flojistonlu hava” adını verir.  | 
| 
 1775 Abraham Werner, Freiberg’te bir madencilik okulu kurar ve yavaş yavaş, yerbilimsel değişmeyle ilgili “Neptün” kuramını geliştirir.  | 
| 
 1779 ABD’de ilk üniversite. Pennsylvania Üniversitesi kuruldu.  | 
| 
 1779 Antoine Lavoisier, “flojistonlu hava”nın varlığını kanıtlar, ona “oksijen” adını verir.  | 
| 
 1787 Caroline Herschel, gökbilime yaptığı katkılardan dolayı sarayın takdirini kazanır.  | 
| 
 1789 Lavoisier’nin, 33 elementi sıraladığı ve bu elementlerin adlandırılması ile ilgili modern sistemi sunduğu Kimyasal Adlandırma Yöntemi’nin yayımlanışı.  | 
| 
 1791 Luigi Galvani, kurbağalarla yaptığı elektrik deneylerinin sonuçlarını yayımlar.  | 
| 
 1795 James Hutton’ın kitabı Yer Kuramı, Kitab-ı Mukaddes’te yaradılış konusunda söylenenleri sorgular. Yerbilimsel değişikliklerin, Kitab-ı Mukaddes’te söylenenlerin tersine, milyonlarca yılda meydana geldiğini ileri sürer.  | 
| 
 1796 Edward Jenner, bir çocuğu çiçek hastalığına karşı aşılar. 1799 Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yapar  | 
| 
 1799 Alessandro Volta, ilk elektrik bataryasını yaptı.  | 
| 
 1808 John Dalton’un kitabı Yeni Kimya Felsefesi Sistemi, atom kuramı hk. yeni fikirler ortaya atar.  | 
| 
 1809 Jean de Lamarck, canlı varlıklardaki değişmeyle ilgili açıklamasını yayımlar. Bu açıklamada, sonradan kazanılmış özelliklerin kalıtsal olarak aktarılabileceğini ileri sürer.  | 
| 
 1819 Fresnel, ışğın hareket yönüne çapraz titreşim dalgaları olduğunu gösterdi.  | 
| 
 1820 Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterdi.  | 
| 
 1820 Hans Oersted, elektrik akımının pusulanın iğnesi üzerinde manyetik etki yarattığını gösterir.  | 
| 
 1824 Justus von Liebig, Almanya’da, kendi araştırma laboratuarını kurar. Carnot, termodinamiğin temellerini attı ve termodinamiğin birinci yasasını yayınladı. İlk defa entropiden bahsetti.  | 
| 
 1831 Charles Darwin, HMS Beagle ile yolculuğuna başlar. Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde eder. Henry, ilk elektrik motorunu imal etti.  | 
| 
 1841 Michael Faraday, hareketli bir mıknatıstan elektrik akımı elde etti.  | 
| 
 1842 Doppler, bir kaynaktan çıkan ses dalgalarının frekanslarına ait doppler yasasını buldu.  | 
| 
 1843 Ada Lovelace matematik çalışmasını yayımlar.  | 
| 
 1846 Galile neptün gezegenini keşfetti.  | 
| 
 1847 Helmholtz enerjinin korunumu yasasını ispatladı.  | 
| 
 1848 Joule, kinetik teoride gazların hızlarını tesbit etti.  | 
| 
 1859 Ahmet Cevdet Paşa takvim konusunda çalışmalar yaptı.  | 
| 
 1850 Clausius ve Kelvin termodinamiğin ikinci yasasını buldu. Clausius entropinin formülasyonu.  | 
| 
 1858 Alfred Wallace’ın doğal seçilim hakkındaki elyazmaları Darwin’in eline ulaşır.  | 
| 
 1859 Darwin, evrim kuramlarını içeren, Türlerin Kökeai’ni yayımlar.  | 
| 
 1867 Joseph Lister, antiseptikler kullanılarak mikrop kapmaların azaltılabileceğini gösterir.  | 
| 
 1868 Istanbul’da Rasathane-i Amire diye bir meteoroloji merkezi kuruldu.  | 
| 
 1868 Gregor Mendel, bezelye bitkileriyle yaptığı, modern genetik kuramının temellerini oluşturan araştırmalarını bitirir.  | 
| 
 1869 Dimitriy Mendeleyev, Periyodik Çizelge’yi hazırlar.  | 
| 
 1870 Modern üniversite anlamında Dârül-Fünun olarak düzenlenmiştir  | 
| 
 1871 Darwin, evrim konusundaki ikinci kitabı lnsanıa Türeyişi’ni yayımlar  | 
| 
 1872 James Maxwel, Faraday’ın elektrik kuramlarını sayıya dökmek için cebir denklemleri kullanır. Maxwel, manyetik-elektrik kuvvetleri birleştirerek elektromanyetik kuvvetin denklemlerini çıkardı.  | 
| 
 1882 Robert Koch, kolera virüsünü bulur  | 
| 
 1885 Louis Pasteur, bir dizi aşı yaparak, kuduz bir köpek tarafından ısırılmış bir çocuğun yaşamını kurtarır.  | 
| 
 1886 Heinrich Hertz, radyo dalgalarının varlığını gözler önüne seren araştırmalarına başlar.  | 
| 
 1887 Tesla, ilk AC elektrik motorunu imal etti. Michelson ve Morley ışık hızının( 300. 000km/s ) her yönde aynı olduğunu buldular.  | 
| 
 1888 Sophia Krukovsky, Prix Bordin’i kazanır. Hertz, radyo dalgalarını keşfetti.  | 
| 
 1895 Wilhelm Röntgen, X-ışınlarını bulur.  | 
| 
 1896 Antoine Becquerel, uranyumun radyoaktif olduğunu bulur.  | 
| 
 1897 Thomson elektronu keşfetti.  | 
| 
 1898 P. ve Marie Curie radyoaktifliğin atomik bir olay olduğunu açıkladılar.  | 
| 
 1900 1905 Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı da içinde olmak üzere, üç bilimsel yazı yayımlar. Max Planck karacisim ışımasını kuantumlanmış enerji le açıklayarak kuantum kuramının doğuşu  | 
| 
 1904 P. Curie piezo elektriği keşfetti.  | 
| 
 1905 Albert Einstein ‘ın fotoelektrik olayı açıklaması.  | 
| 
 1905 Albert Einstein, Özel Görelilik kuramı ile modern fizik başlamış oldu.  | 
| 
 1906 Nernst, termodinamiğin üçüncü yasasını buldu.  | 
| 
 1910 Thomas Morgan’ın sirkesinekleriyle yaptığı deneyler, Mendel’in kalıtımla ilgili düşüncelerini doğrular.  | 
| 
 1911 Darü’l-Fünun tıp, fen, edebiyat, ilahiyat fakülteleri olarak düzenlenmiştir.  | 
| 
 1911 Marie Curie, radyoaktiflik konusunda yaptığı çalışmalardan dolayı Nobel Ödülü alır; Bu ödülü iki kez alan ilk kişi olur. Ernest Rutherford, atomun merkezinde bir çekirdek olduğunu gösterir.  | 
| 
 1911 Kandilli Rasathanesi kuruldu.  | 
| 
 1911 Darü’l-Fünun tıp, fen, edebiyat, ilahiyat fakülteleri olarak düzenlenmiştir.  | 
| 
 1913 Niels Bohr, hidrojen atomu için yeni bir model önerdi.  | 
| 
 1915 Alfred Wegener, kıta kayması kuramını yayımlar.  | 
| 
 1919 Einstein, Genel Görelilik konusundaki yazısını yayımlar.  | 
| 
 1923 Edwin Hubble, bizimkinin ötesindeki gökadaların varlığını kanıtlar. Arthur Compton, Compton Şaçılması olayını ortaya koydu. Louis de Broglie dalga – parçacık ikiğini genelleştirdi.  | 
| 
 1925 Wolfgang Pauli Dışlama İlkesini ortaya koydu. Max Born Matris mekaniğini Buldu ve kuantum teorisine uyguladı.  | 
| 
 1926 Dirac Kuantum Mekaniğinin teorik yapısını kurdu. Dirac ve Enrico Fermi Fermi-Dirac İstatistiğini açıkladılar ve Katıhal Fiziği doğmuş oldu.  | 
| 
 1927 Georges Lemaître, evrenin sürekli genişlediği düşüncesini ortaya attı. Werner Heisenberg ünlü Belirsizlik İlkesi’ni açıkladı.  | 
| 
 1928 Bugün penisilin dediğimiz bir oluşumun bakterileri öldürmesi Alexander Fleming’in dikkatini çeker. Dirac Antimaddeninde varlığını öngören rölativistik bir kuramını ortaya koydu.  | 
| 
 1929 Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterdi. Bu da “Büyük Patlama Kuramına” temel oluşturdu.  | 
| 
 1929 Hubble, gökadaların birbirlerinden uzaklaştığını gösterir. Bu da Büyük Patlama kuramına temel oluşturur.  | 
| 
 1930 Tombaugh, Pluton gezegenini keşfetti.  | 
| 
 1932 Carl David Anderson Antimaddeyi keşfetti. Bu ilk parçacık pozitron adı verilen antielektrondu. Chadwick, nötronu buldu. Jansky, yıldızlardan gelen radyo dalgalarını keşfederek radyoastronomiyi başlattı.  | 
| 
 1933 Dârül-Fünun, İstanbul Üniversitesi olarak yeniden düzenlendi.  | 
| 
 1934 Hildeki Yukawa, çekirdek kuvvetlerinin, mezon adı verilen ağır parçacıklarca iletildiği düşüncesini ortaya attı. ( Güçlü nükleer kuvvet )  | 
| 
 1942 İlk Nükleer reaktör Chicago’da çalışmaya başladı.  | 
| 
 1945 İlk atom bombası Hiroşima üzerinde patlatıldı.  | 
| 
 1948 Hermann Bondi ve Thomas Gold evrenle ilgili Durağan Durum kuramını ortaya attı. Richard Feynman, Jullian Scwinger ve Itiro Tomonaga Kuantum elektrodinamik kuramı geliştirdiler. Gamow, güneşteki nükleer reaksiyonu açıkladı.  | 
| 
 1953 Francis Crick ile James Watson DNA molekülünün yapısını keşfeder.  | 
| 
 1955 Segre ve Chamberlain antiprotonu keşfettiler.  | 
| 
 1960 Maiman, ilk lazer ışığını ürettti.  | 
| 
 1963 Yerbilimsel deneyler Wegener’in düşüncelerini doğrular ve levha tektoniği kuramı yerleşir.  | 
| 
 1964 Robert Wilson ile Arno Penzias uzayda radyo parazitleri saptadılar. Bunların, Büyük Patlama’nın yankısı olduğu düşünüldü. Murray Gell-man madde parçacıklarını oluşturan ve kuark adı verilen temel parçacıklarla ilgili bir model geliştirdi. .  | 
| 
 1965 NASA’nın “Gemini 4” projesi kapsamında uzaya gönderilen McDivitt ve White adlı astronotlar, uzayda ilk yürüyüşü gerçekleştirdiler.  | 
| 
 1969 Amerikalı Neil Armstrong ve Aldrin aya ayak basan ilk insanlar oldu. Kuarkların varlığı deneysel olarak kanıtlandı.  | 
| 
 1979 Abdusselam gravitasyon, elektromagnetik, zayıf ve kuvvetli etkileşmeler. (Nobel ödülü)  |